Vandaag heeft Sanquin de minister van VWS geïnformeerd dat de Bloedbank, in twee stappen, meer mannen die seks hebben met mannen (MSM) zal accepteren als bloeddonor. Vanaf september 2021 zal Sanquin Bloedbank homomannen in een duurzame monogame relatie verwelkomen als donor. Daarna wordt een verdere verruiming voorbereid om eind 2022 MSM zonder een vaste partner te kunnen toelaten als bloeddonor, zonder de huidige uitsteltermijn van vier maanden. Sanquin stelt zo een gelijke behandeling als uitgangspunt voor het toelatingsbeleid.
Bloedbank voor gelijke behandeling
Tjark Tjin-a-Tsoi, CEO van Sanquin: “Gelijke behandeling is voor Sanquin een belangrijk onderwerp. Al sinds 2015 nemen we maatregelen om meer MSM te kunnen toelaten als donor, gebaseerd op eigen en extern wetenschappelijk onderzoek. Nu passen we onze risicogroepenbenadering aan naar een meer individueel gerichte inschatting van risico’s voor veiligheid van bloed.” Hiermee zullen meer MSM bloeddonor kunnen worden dan bij het huidige beleid (uitstel tot 4 maanden na het laatste MSM-contact).
Huidig beleid
In de huidige risicogroepenbenadering sluit de bloedbank nog groepen uit voor bloeddonatie als er sprake is van een sterk verhoogd risico op infectie. Dankzij de combinatie met de betrouwbare bloedtesten resulteert dat in zeer weinig transfusiegerelateerde infecties van chronische of zelfs dodelijke ziektes. Die groepsbenadering is gebaseerd op empirisch-wetenschappelijke data, die bij MSM in Nederland relatief veel vaker bloedoverdraagbare infecties aantonen in vergelijking met diegenen die uitsluitend heteroseksueel contact hebben. Sanquin past dit aan naar een meer individueel gericht beleid.
Volgende etappe
“Er komen twee etappes”, geeft Tjin-a-Tsoi aan. “De eerste verruiming wordt nu uitgewerkt en zal per september dit jaar ingaan. Vanaf dan zal de Bloedbank mannen in een duurzame relatie met een andere man als donor verwelkomen. Terwijl we de bloedveiligheid na deze eerste stap nauw in de gaten houden, bereiden we de volgende stap voor. “Voor de etappe erna moet een praktische oplossing worden gevonden om MSM zonder vaste partner ook als bloeddonor te accepteren, zonder de veiligheid van bloedtransfusies in gevaar te brengen.
Duidelijkheid
Daar wordt eind volgend jaar duidelijkheid over gegeven. De insteek is om gericht te vragen naar gedrag met een hoger risico op het oplopen van een bloedoverdraagbare infecties. Daphne Thijssen, directeur van de Bloedbank, licht dat proces toe: “Dat lijkt eenvoudig, maar dat is het niet. Net als bij de eerste stap onderzoeken we hoe met een set aan gerichte en gevalideerde vragen we snel en accuraat gedrag met hoger risico vinden. Tot hoever vraag je door? Wanneer vindt een donor het ongemakkelijk om te antwoorden? Dekken de vragen de risico’s voldoende af?
Onderzoeken en voorbereiden
We gebruiken de tijd om dit te onderzoeken en voor te bereiden. ”Op basis van Sanquins onderzoeken, gecombineerd met de zeer gevoelige bloedtesten, is de verwachting dat deze twee stappen veilig genomen kunnen worden. “Patiënten moeten blijven vertrouwen op een veilige bloedvoorraad”, benadrukt Thijssen. “We volgen bij elke stap nauwgezet de daadwerkelijke effecten op de veiligheid van transfusies, en grijpen in als daar enige aanleiding toe is.”
Unieke benadering
“Sanquin heeft actief gezocht naar de mogelijkheid om het donorbeleid te verruimen. Daarbij beseften we dat we ook verder moeten kijken dan de huidige uitgangspunten.”, legt Tjin-a-Tsoi uit. “Daarom is besloten de blik te verruimen en hebben we de onafhankelijke ethisch- en juridisch filosofen Verweij en Pierik gevraagd om hun visie op dit dossier. Deze ethisch-filosofisch benadering is uniek, geen land heeft de kwestie op deze manier opgepakt. Dat heeft bijgedragen aan ons voornemen om het MSM-beleid te verruimen. Nederland blijft hiermee wereldwijd in de voorhoede op het gebied van donatiebeleid door MSM én op het gebied van transfusieveiligheid.”
