Elke gemeente moet een onafhankelijke rekenkamer hebben, ter ondersteuning van de controlerende en kaderstellende taken van de gemeenteraad, vindt minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De mogelijkheid, dat een gemeente er ook voor kan kiezen om andere regels te stellen over de uitoefening van de rekenkamerfunctie, wordt geschrapt. In de praktijk blijkt namelijk dat er in veel gemeenten niet of nauwelijks invulling wordt gegeven aan rekenkameronderzoek. Vandaag brengt de minister een wetsvoorstel in om de Gemeentewet op dit punt te wijzigen.
Belang rekenkamer
Lokale rekenkamers zijn van groot belang voor gemeenteraden om de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van gemeentelijk beleid te onderzoeken. Dit belang neemt toe nu gemeenten, door de decentralisaties in het sociale domein en de toekomstige Omgevingswet, meer taken (en daarbij behorende middelen) hebben gekregen. Het belang van sterke, onafhankelijke, lokale rekenkamers wordt ook onderschreven door de Raad voor het Openbaar Bestuur en de Algemene Rekenkamer.
Afschaffing gemeentelijke keuzemogelijkheid
Het wetsvoorstel schaft de keuzemogelijkheid in de Gemeentewet af om zelf regels te stellen over de rekenkamerfunctie, zodat elke gemeente een onafhankelijke (eventueel gemeenschappelijke) rekenkamer moet instellen. De wetswijziging wordt nodig geacht om een sluitend stelsel te creëren voor gedegen rekenkameronderzoek in elke gemeente. Omdat een goede verhouding tussen de rekenkamer en de gemeenteraad van groot belang is voor de inhoud en de doorwerking van rekenkameronderzoek, maakt het wetsvoorstel mogelijk dat de raad één of meer van zijn leden als adviseur aan de rekenkamer toevoegt.
Uitbreiding onderzoeksbevoegdheid
Ook wordt in het wetsvoorstel de onderzoeksbevoegdheid van decentrale rekenkamers uitgebreid tot de privaatrechtelijke rechtspersonen waar gemeenten contracten mee sluiten. Het gaat dan bijvoorbeeld om het inkopen van zorg voor de taken in het sociale domein. Ook wordt de bestaande regeling voor de onderzoeksbevoegdheden bij samenwerking tussen bestuurslagen in privaatrechtelijke rechtspersonen aangescherpt.
