Het middeleeuwse koorboek de Occo Codex is voor het eerst in drie eeuwen terug in Nederland en nu te zien in Museum Ons’ Lieve Heer op Solder. Na bijna drie eeuwen keert een bijzonder manuscript uit de Amsterdamse geschiedenis terug naar de stad. Het indrukwekkende, vroegzestiende-eeuwse koorboek de Occo Codex speelde een centrale rol in de Heilige Stede, een belangrijke verdwenen kapel van Amsterdam.
Occo Codex
Uit dit zeldzame handschrift, met rijkversierde pagina’s, werd gezongen tijdens kerkdiensten ter ere van het Mirakel van Amsterdam. De Occo Codex is tijdelijk in bruikleen van de Koninklijke Bibliotheek van België en vanaf nu te zien in de tentoonstelling Mirakel van Amsterdam in Museum Ons’ Lieve Heer op Solder.
Het koorboek werd tussen 1525 en 1534 samengesteld in opdracht van Pompeius Occo, een invloedrijke Amsterdamse koopman en kerkmeester. Hij liet het boek maken en gaf het later in bruikleen aan de Heilige Stede, een belangrijke kapel in de stad waar het Mirakel van Amsterdam werd vereerd. Het boek bevat prachtige meerstemmige muziek van beroemde renaissancemeesters als Josquin des Prez, Pierre de la Rue en Henricus Isaac. De muziek werd gezongen tijdens katholieke vieringen in een tijd dat religie een centrale plaats innam in het stadsleven.
Na de Alteratie in 1578, het jaar dat protestanten aan de macht kwamen in het stadsbestuur, verdween de codex uit het publieke domein. Via familiebanden kwam het uiteindelijk in België terecht. Nu is het meesterwerk voor het eerst sinds de achttiende eeuw weer terug in de stad waar de muziek uit het boek ooit klonk.
Mirakel van Amsterdam
Vijftien maart in het jaar 1345 gonsde het door middeleeuws Amsterdam: er is een wonder gebeurd! Het is een mirakel! Een hostie is ongeschonden in de vlammen van een brandende haard gevonden: een teken van God. Dit wonderverhaal van Amsterdam wordt ter gelegenheid van 750e verjaardag van de stad gevierd in de tentoonstelling Mirakel van Amsterdam, over het herinneren van het verleden én de toekomst in Museum Ons’ Lieve Heer op Solder. Objecten uit eigen collectie en bijzondere bruiklenen vertellen over dit oudste verhaal van de stad.
Herinneren voor de toekomst
Naast historische en religieuze objecten geven drie hedendaagse kunstenaars een nieuwe dimensie aan de verhalen en tradities rondom het Mirakel. Zij denken met de jongeren na over wat er bij duizend jaar Amsterdam herinnerd moet worden. Een van de projecten is van producer en DJ JP Enfant. Hij vertaalde de eeuwenoude klanken van de Occo Codex naar een hedendaagse elektronische compositie. Tijdens het Amsterdam Dance Event 2024 speelde hij samen met een organist de muziek uit het koorboek in de huiskerk. De registratie van deze performance is te zien in de tentoonstelling.