Royal Schiphol Group publiceerde vrijdag 28 augustus 2020 de halfjaarcijfers over de eerste zes maanden van 2020. De gevolgen van de COVID-19-pandemie voor de luchthavens van Royal Schiphol Group (RSG) en voor de luchtvaartsector als geheel, zijn ongekend. In de eerste zes maanden van 2020 registreerde Amsterdam Airport Schiphol een afname van het aantal passagiers met 62,1% tot 13,1 miljoen (HJ 2019: 34,5 miljoen). Het aantal vliegtuigbewegingen op Schiphol is met 52,1% gedaald naar 115.952 (HJ 2019: 242.107). Het vrachtvolume laat een daling zien van 14,5% naar 656.000 ton (HJ 2019: 767.000 ton). Ook Eindhoven Airport en Rotterdam The Hague Airport hadden een aanzienlijke terugval in het verkeersvolume.
Het nettoresultaat voor de eerste helft van 2020 kwam uit op een verlies van 246 miljoen euro, vergeleken met een winst van 133 miljoen euro in de eerste helft van 2019. Schiphol Group paste zich aan op de nieuwe situatie door de operatie af te slanken en een deel van de terminal op Schiphol gedurende de eerste maanden van de crisis te sluiten. Terwijl de luchthaven open bleef, werden de bedrijfslasten teruggedrongen. Schiphol Group is in aanmerking gekomen voor de NOW1 regeling (Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid) en heeft een aanvraag ingediend voor NOW2.
Veilig en verantwoord reizen
Om overdracht van COVID-19 tegen te gaan en om passagiers en medewerkers het vertrouwen te geven dat zij veilig en verantwoord kunnen vliegen, is een uitgebreide reeks maatregelen ingesteld. Het gaat daarbij onder meer om de informatievoorziening aan passagiers, vragenlijsten over de gezondheid van reizigers, social distancing op de luchthavens, het dragen van mondkapjes, verbeterde ventilatie en reiniging, het installeren van desinfecterende apparatuur (waaronder reiniging door UV-C licht) en het op risicofactoren gebaseerd testen van passagiers. Tussen landen moet beter worden samengewerkt om vereisten voor reizen af te stemmen. Schiphol is voorstander van een systeem waarbij wordt getest bij reizen van en naar landen waarvoor code oranje of rood geldt. Dit kan ertoe leiden dat er minder reisverboden en quarantainemaatregelen nodig zijn. Momenteel is de internationale respons onvoldoende afgestemd en gecoördineerd. Dit heeft gevolgen voor vliegreizen en daarmee voor het economisch herstel.
Gevolgen voor de Schipholorganisatie
Voor 2020 verwacht RSG nu een afname in aantallen passagiers tussen 55% en 72% ten opzichte van 2019. De vooruitzichten voor de komende jaren zijn zeer onzeker en hangen af van de ontwikkeling van de pandemie, de komst van een vaccin, internationale coördinatie van reismaatregelen, het profiel van het economisch herstel en veranderingen in het gedrag van passagiers en bedrijven. Op basis van scenario’s is de verwachting dat het verkeer pas in 2023-2025 weer op het niveau van 2019 zal zijn. In het licht hiervan heeft Schiphol Group besloten zijn kosten aan te passen aan de nieuwe vooruitzichten.
De luchtvaartmaatschappij streeft ernaar om zijn totale bedrijfslasten met ongeveer 20-25% te verlagen in 2021 en 2022. De kostenbesparingen zullen op alle onderdelen van de bedrijfslasten worden gerealiseerd, ook op diensten en contracten. Dit zal echter ook betekenen dat het aantal banen binnen RSG zal afnemen. De directie heeft de centrale ondernemingsraad om advies gevraagd over de organisatorische aanpassingen. Met de vakbonden zal een sociaal plan worden opgesteld. De impact op de werkgelegenheid is nog onzeker, maar verwacht wordt dat het zal gaan om enkele honderden functies op het totale personeelsbestand van ongeveer 3.000.
Er zijn al verschillende maatregelen doorgevoerd om kosten te besparen. Er is proactief besloten om dividenden voor aandeelhouders en de variabele beloning voor management over 2019 niet uit te keren.
Schiphol Group heeft per 30 juni 2020 de beschikking over een bedrag van 1,5 miljard euro aan liquide middelen, bestaande uit geldmiddelen en deposito’s ter waarde van 0,5 miljard euro en gecommitteerde, nog niet getrokken bankfaciliteiten ter waarde van 1,0 miljard euro. Deze liquiditeitspositie is voldoende om een periode van ten minste 12 maanden te overbruggen bij de scenario’s die de directie hanteert.
Gevolgen voor projecten
De COVID-19-crisis heeft ook gevolgen voor de hoogte van investeringen in Schiphol. Toch verwacht Schiphol in 2020 en 2021 samen nog altijd ongeveer 1,5 miljard euro te investeren. Schiphol geeft voorrang aan veiligheids- en hygiënemaatregelen en blijft investeren in onderhoud, veiligheid, duurzaamheid, kwaliteit van de dienstverlening en innovatie. De luchtvaartmaatschappij heeft de maanden met minimaal luchtverkeer benut om een aantal innovatie- en onderhoudsprojecten versneld uit te voeren.
De bouw van de nieuwe pier en de herinrichting van Vertrek 1 is in volle gang. Andere projecten zijn uitgesteld – voor minstens twee jaar -, waaronder de bouw van de nieuwe terminal.
Ambitie
De huidige crisis biedt ons ook de mogelijkheid voor reflectie. We zullen ons niet alleen aan de nieuwe omstandigheden aanpassen, maar hebben ook een duidelijke ambitie om zaken beter aan te pakken; ‘building back better’ in plaats van teruggaan naar business-as-usual. We kunnen stappen zetten om de wijd gedeelde ambitie te realiseren om door duurzame luchtvaart Nederland te verbinden met de wereld met een multimodaal Schiphol terwijl de kwaliteit van de leefomgeving verbetert.
Belangrijkste ontwikkelingen eerste halfjaar 2020
- Het totaal aantal passagiers op alle luchthavens van Schiphol Group viel met 63% terug naar 14,5 miljoen (HJ 2019: 38,7 miljoen). Op Eindhoven Airport daalde het aantal passagiers tot 1,1 miljoen (-65%) en het aantal vliegtuigbewegingen tot 8.339 (‑58%). Op Rotterdam The Hague Airport nam het aantal passagiers in de eerste helft van 2020 af met 71%, tot 274.148, en daalde het aantal vliegtuigbewegingen tot 2.514 (-68%). Alle luchthavens bleven in bedrijf.
- Na de versoepeling van de reisbeperkingen binnen de EU begon het luchtverkeer in juni weer wat aan te trekken. Dat leidde ertoe dat het bijzonder lage passagiersvolume van april en mei (‑97%) in juli weer enigszins herstelde (-80%). In de derde week van augustus was het passagiersvolume verder gestegen tot -74%. Desalniettemin zal de onzekerheid voorlopig nog aanhouden en daarom blijft het lastig te voorspellen hoe het luchtverkeer zich in de nabije toekomst zal ontwikkelen.
- In de eerste zes maanden van 2020 investeerde Schiphol 411 miljoen euro in onder meer de herinrichting van Vertrek 1, de realisatie van de nieuwe pier en andere bouwprojecten op zijn luchthavens. Bovendien heeft Schiphol een strategische grondaankoop gedaan.
- Royal Schiphol Group N.V. heeft voor 750 miljoen euro aan groene obligaties uitgegeven onder zijn Euro Medium Term Note Programme.
- In mei publiceerde het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de Ontwerp-Luchtvaartnota. Schiphol verwelkomt dit document, waarin een nieuw perspectief voor de ontwikkeling van Schiphol op de lange termijn wordt geschetst. In de nota geeft het ministerie ook aan hoe het de balans wil verbeteren tussen de kwaliteit van het netwerk en de kwaliteit van de leefomgeving, in lijn met de Visie 2050 van Schiphol Group.
- In het eerste kwartaal van 2020 lanceerde de luchtvaartmaatschappij zijn actieprogramma voor stikstof, in vervolg op de aanbevelingen van de commissie-Remkes. Verder heeft Schiphol samen met Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) een programma aangekondigd met nieuwe maatregelen die geluidshinder moeten beperken, ‘minderhinder.nl’. Na de openbare raadpleging wordt de definitieve versie van dit programma later dit jaar aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat gepresenteerd.
- Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat streeft ernaar om het mogelijk te maken dat Lelystad Airport in november 2021 open gaat voor vakantievluchten.
- Schiphol Real Estate heeft de circulaire ontmanteling van vrachtgebouw 18, naast de Kaagbaan, met succes afgerond.
- VolkerWessels en Schiphol Real Estate hebben gezamenlijk een terrein aangekocht van 90 hectare ten zuiden van Badhoevedorp. Een groot deel daarvan, ten zuiden van de A9, zal worden gebruikt om de bereikbaarheid van Schiphol te verbeteren. De grond ten noorden van de A9 is verworven met het oog op commerciële ontwikkeling in samenwerking met VolkerWessels.
- Schiphol heeft aangekondigd dat de samenwerking met Hardt Hyperloop zal worden voortgezet, voor verder onderzoek naar de mogelijke rol van de hyperloop als alternatief voor vluchten op de korte afstand.
- Schiphol en zijn partners zijn een proef begonnen met een duurzaam sleepvoertuig voor vliegtuigen, de Taxibot, die 95% minder brandstof verbruikt dan wanneer de vliegtuigmotoren voor het taxiën worden gebruikt.
- Schiphol is tijdens de Skytrax World Airports Award 2020 uitgeroepen tot beste luchthaven van West-Europa. Schiphol kreeg ook de eerste prijs voor zijn website en digitale dienstverlening.
Bron: © Royal Schiphol Group
