Wageningen – In de aanloop naar 80 jaar Vrijheid in 2025 kijkt het Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 (Wageningen45) vooruit naar de toekomst van herdenken en koesteren van onze vrijheid. Vanuit Wageningen, Stad der Bevrijding, begon de vrijheid die we in Nederland sinds 5 mei 1945 kennen. De bevrijding door de geallieerden was ook de start van een brede internationale militaire samenwerking.
Tot op de dag van vandaag beschermen we met onze internationale partners vrede en veiligheid. Die samenwerking maken we zichtbaar in het vernieuwde Vrijheidsdefilé. Daarom nemen dit jaar al België, Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten deel aan het Vrijheidsdefilé op Bevrijdingsdag. Nog eens drie andere internationale partners zoeken op dit moment naar een passende afvaardiging.
Uiteraard blijven de WOII-veteranen het vernieuwde Vrijheidsdefilé aanvoeren. De toekomstdroom is om in de verschillende missies waarin landen hebben samengewerkt, die landen ook samen te laten lopen in het defilé. In de eerste versie van het Vrijheidsdefilé (2024) zullen de internationale partners nog separaat deelnemen.
Nieuwe relevantie
Het defilé start traditiegetrouw na de Nationale Herdenking Capitulaties 1945, waarbij de acht geallieerde landen die op ons grondgebied vochten, met een vlaggenceremonie worden geëerd. In het Bevrijdingsdefilé worden vervolgens onze bevrijders, de geallieerde WOII-veteranen geëerd en bedankt. Daarnaast is er een eerbetoon aan alle Nederlandse veteranen uit latere VN-vredesmissies. In de loop der jaren is dit uitgegroeid tot een impactvol evenement, waarbij veteranen in de straten van Wageningen worden gelauwerd door het massaal geïnteresseerde en toegestroomde publiek.
Sinds 1945 is de vrijheid in ons land vanzelfsprekend geworden. Hoe maak je zo’n ongrijpbaar begrip tastbaar voor een nieuwe groep verschilmakers? Juist nu de laatste generatie WOII-veteranen, verschilmakers van toen en onze rechtstreekse oren en ogen naar het verleden, ons zullen gaan ontvallen? En juist nu wereldwijd vrijheid en verworvenheden (opnieuw) onder druk staan, waarvan de oorlogen in Oekraïne en Israël/Palestina hartverscheurende voorbeelden zijn.
Van Bevrijdingsdefilé naar Vrijheidsdefilé
De recente gebeurtenissen leren ons nog eens extra dat er zonder internationale militaire samenwerking géén 80 jaar vrijheid zou zijn. Het is een illusie om te denken dat het Nederlandse leger onze vrijheid zonder internationale steun zou kunnen verdedigen. Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn die internationale bondgenoten veranderd: tegenstanders van toen zijn bondgenoten van nu geworden.
Dat geldt niet alleen voor Nederland: ook in Europees verband en zelfs daarbuiten zijn deze partnerships nodig. In verschillende NAVO- missies wordt op intensieve manier samengewerkt met onze bondgenoten, ook buiten de Europese grenzen. Er zijn grote internationale oefeningen op Nederlands grondgebied en daarbuiten en ook op uitvoeringsniveau is er steeds intensievere samenwerking.
Vernieuwing van het defilé
De vernieuwing van het defilé is richting 80 jaar vrijheid een noodzakelijke stap volgens voorzitter van Wageningen45, Tanja Haseloop. “In Wageningen kregen we in 1945 onze vrijheid terug, een vrijheid die we al bijna 80 jaar koesteren. De wereld is sinds die tijd veranderd: onze vrijheid, onze democratische waarden kunnen we alleen beschermen door internationale militaire samenwerking. Uiteraard hebben we onze vernieuwingsplannen getoetst bij de verschillende ministeries en ambassades. Omdat die internationale samenwerking in de praktijk al heel gangbaar is, is er veel enthousiasme. En daarom willen we dat enthousiasme ook overbrengen op het brede publiek op 5 mei ”.
Grote waarde voor Stad der Bevrijding Wageningen
Het vernieuwde defilé is van waarde voor Wageningen, Stad der Bevrijding, aldus de burgemeester van Wageningen, Floor Vermeulen: “In Wageningen is de vrede bekrachtigd. Maar Wageningen is ook gehavend en getraumatiseerd door de Tweede Wereldoorlog. Alle inwoners moesten vluchten, de stad werd verwoest. Alles moest weer worden opgebouwd. Als je ziet hoe vreselijk oorlog is, ook nu, moeten we ons blijven inzetten voor vrede. Dat kan alleen door internationaal samen te werken.
Daar hoort erkenning bij aan allen die daaraan werken. De veteranen uit de Tweede Wereldoorlog voorop. De waardering voor onze veteranen is ieder jaar voelbaar in onze straten, het is goed dat onze internationale partners diezelfde erkenning zullen ervaren!”
Ook jonge bezoekers blijven verbinden
De vernieuwingen moeten ook nieuwe, jonge bezoekers blijven verbinden aan het defilé vertelt Chris Janssen, directeur van Wageningen45. ‘Hoe hou je het defilé relevant? Ook voor komende generaties: met die vraag zijn we aan de slag gegaan. Uiteraard blijven de WOII-veteranen, verschilmakers van toen, het defilé aanvoeren. En het is fantastisch dat er ook dit jaar weer delegaties uit het Verenigd Koninkrijk en Canada naar Wageningen komen. Met de vernieuwing naar Vrijheidsdefilé kunnen ook nieuwe generaties op een laagdrempelige manier in contact komen met de dagelijkse defensiepraktijk”.
