Op 2 mei werd in Farmsum het oorlogsmonument Vector of Memory onthult door de 100- jarige Canadese veteraan Jim Parks, burgemeester Ben Visser en de heer Bruggers. De onthulling werd verricht in aanwezigheid van nabestaanden van Canadese bevrijders van het Westminster Regiment. Daarnaast overhandigde burgemeester Ben Visser de eerste bevrijdingsmunt ‘Eemsdelta 80 jaar vrijheid’ aan Jim Parks.
Canadese Soldaat
De heer Bruggers heeft als kind de oorlog meegemaakt. Hij woonde in zijn jeugd met zijn ouders op Geefsweer. Bij Geefsweer is op 2 mei 1945, tijdens een afweergeschut door de Duitsers, de 21-jarige Canadese soldaat John Gerard Spicer dodelijk getroffen. Hij was de laatste gesneuvelde Canadese militair op Nederlandse bodem.
Burgemeester Ben Visser: “De bevrijdingsmunt hebben we laten maken als een geschenk om onze gevoelens van waardering en verbondenheid uit te drukken en als aandenken voor onze gasten uit Canada en voor onze veteranen uit Eemsdelta. Het is een grote eer om Tweede Wereldoorlog veteraan Jim Parks en zijn familie weer te mogen ontvangen in Eemsdelta en hem onze blijvende dank te betonen. Hun aanwezigheid is de kroon op ons programma over 80 jaar vrijheid in Eemsdelta.”
“Doof geworden door gevecht in Delfzijl”
Jim Parks kwam in 1944 in Europa aan land in Normandië, bij Juno Beach. Hij vocht mee in de Slag om de Schelde en kwam via het oosten van het land terecht in Friesland en Groningen. Parks heeft in 2023 al een bezoek gebracht aan de gemeente Eemsdelta om ‘de waardering terug te geven’ aan de inwoners. Hij was toen in Appingedam en vertelde dat hij zich vooral de gevechten in Delfzijl herinnert: “Ik weet nog dat ik bij een ontploffing dwars door een raam ben geblazen. Daar ben ik doof geworden.”
Crossroad Vector
De Crossroad Vector in Farmsum werd onthuld in aanloop naar de landelijke herdenking van 80 Jaar Vrijheid. De herdenkingszuil maakt deel uit van de Liberation Route Europe, een internationaal netwerk dat de route van de geallieerde opmars in 1944-1945 zichtbaar maakt. De Crossroad Vectors zijn ontworpen door de wereldberoemde architect Daniel Libeskind, bekend van onder andere het Joods Museum in Berlijn en het One World Trade Center in New York.
De Crossroad Vector in Farmsum markeert het verhaal van de felle gevechten en de bevrijding van Delfzijl en Farmsum in de slotdagen van de Tweede Wereldoorlog. De Crossroad Vector is geplaatst nabij molen Aeolus en vormt een blijvende herinnering aan de offers die er zijn gebracht voor de vrijheid.
Eemsdelta op de Liberation Route Europe
De Liberation Route Europe is een wandelnetwerk dat meer dan 10.000 kilometer aan historische routes beslaat, langs monumenten, musea en gedenkplaatsen in heel Europa. Het netwerk vertelt het verhaal van de bevrijding van West-Europa en brengt de geschiedenis op een toegankelijke manier tot leven voor een breed publiek. Via Canadian Trail is ook de provincie Groningen verbonden aan dit internationale project.
De route in Groningen omvat circa 135 kilometer en voert wandelaars langs talloze locaties waar het Canadese leger een cruciale rol speelde bij de bevrijding van Noord-Nederland. Voor het eerst wordt het bevrijdingsverhaal van Groningen op deze actieve manier ontsloten voor langeafstandswandelaars en geschiedenisliefhebbers.
Meer informatie is te vinden op www.liberationroute.com en via de app van de Liberation Route Europe