Den Bosch – Het voorlopig ontwerp voor de maatregelen in projectgebied van de stuurgroep Meanderende Maas is gereed en heeft de instemming van de bestuurders van de tien betrokken organisaties. Met de maatregelen voor de dijkversterking, in combinatie met rivierverruiming, zijn vanaf 2025 de 270.000 bewoners, vele bedrijven en kostbare infrastructuur tot aan Oss en Den Bosch beschermd tegen hoogwater en wordt het gebied mooier en economisch sterker. Projectorganisatie Meanderende Maas gaat samen met de aannemer het voorlopig ontwerp tot in detail uitwerken tot het definitief ontwerp.
Investering van 235 miljoen
Rijk en regio investeren samen ruim 235 miljoen euro in de veiligheid en kwaliteit van het circa 2650 hectare projectgebied Meanderende Maas. Op 17 en 20 mei vinden digitale informatiebijeenkomsten plaats om de maatregelen toe te lichten. De maatregelen zijn vooraf te bekijken in de interactieve kaart op www.meanderendemaas.nl
Van voorkeursalternatief tot voorlopig ontwerp
Project Meanderende Maas bevindt zich in de fase van de planuitwerking. Maatregelen uit het voorkeursalternatief van december 2019 zijn verder uitgewerkt. Er heeft afstemming plaatsgevonden met partnerorganisaties, direct belanghebbenden (individueel en in gebiedssessies), leden werkplaats en klankbord. Het voorlopig ontwerp voor de dijk is tijdens digitale dijktafels besproken met bewoners en eigenaren van gronden aan de dijk. De projectorganisatie en de aannemer betrekken de ingebrachte aandachtspunten vanuit de omgeving in de vervolguitwerkingen. We blijven daarom in gesprek met direct betrokkenen, zoals bijvoorbeeld in Ravenstein en Appeltern.
Er zijn twee wijzigingen ten opzichte van het voorkeursalternatief, te weten de maatregel bij Appeltern en de uitbreiding van het projectgebied met de kernen van Ossekamp en De Waarden.
Appeltern
Bij het uitwerken van de maatregelen uit het voorkeursalternatief is goed gekeken naar de effecten op de rivier, de beste inpassing van de maatregelen in de omgeving en de kosten.
Vanwege het extra water dat vanwege de doorsteek bij Appeltern bij de veerstoep in Maasbommel de Maas instroomt, ontstaat er een aanzienlijke dwarsstroming op de rivier. Dat is onacceptabel voor de scheepvaart. Uit nadere berekeningen blijkt ook dat de doorsteek zelf maar beperkt bijdraagt aan de waterstandsdaling en de aanleg van de brug voor de Nood Zuid (N329) duurder uitvalt. Ook bleek dat we met een verlaging van het maaiveld in de Lelyzone bij Megen een gelijke waterstandsdaling bereiken tegen veel lagere kosten. De maatregel is daarmee vervallen.
Maaiveld
In het voorlopig ontwerp verlagen we bij Appeltern wel het maaiveld naar + 5.40 meter NAP en maken we de ingang van de oude meander herkenbaar met erop een struinpad. De initiatiefnemer van SF Beton werkt aan een plan voor de herontwikkeling van het terrein van de betoncentrale aan de dijk bij Appeltern. Hierin is op de plaats van de beoogde maaiveldverlaging een instroomopening voorzien naar de huidige kleine plas bij de betoncentrale.
Ruim voordat de projectbesluiten en vergunningen voor Meanderende Maas in procedure gaan, kan de keuze worden gemaakt om de drempel te laten vervallen ten faveure van de opening, zoals voorgesteld door SF-beton. Op dat moment moet zeker zijn dat het plan van initiatiefnemer SF Beton doorgaat (vergunbaar en haalbaar). Meanderende Maas en initiatiefnemer SF Beton zijn hierover met elkaar in overleg. Daarnaast onderzoekt SF Beton, samen met de gemeente West Maas en Waal, maatregelen om blauwalg in de Gouden Ham aan te pakken.
Uitbreiding project Meanderde Maas
Het Rijk en de provincie Noord-Brabant hebben extra geld beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling van extra rivier gebonden natuur binnen projectgebied Meanderende Maas. De bijdrage vanuit het Rijk komt uit de Programmatische Aanpak Grote Wateren van de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Daarmee maken Ossekamp en De Waarden nu helemaal deel uit van het projectgebied Meanderende Maas.
Kansen voor de kernen
Dit biedt de kans om de kernen van de gebieden Ossekamp en De Waarden te ontwikkelen tot natuurgebied. Deze gebieden maken sinds 2002 onderdeel uit van het Natuurnetwerk Brabant (voorheen Ecologische Hoofdstructuur). In het toekomstbeeld van de Interprovinciale structuurvisie Meanderende Maas zijn deze gebieden ook als natuur opgenomen. De realisatie van Ossekamp en De Waarden gebeurt in de toekomst door Natuurmonumenten. Uiteraard kan dat alleen als er een akkoord is met de huidige grondeigenaren.
Voorlopige gunning aan Boskalis Nederland
Waterschap Aa en Maas heeft, mede namens de partners van project Meanderende Maas, het voornemen uitgesproken om het project te gunnen aan Boskalis Nederland.Andere marktpartijen die met de aanbesteding meededen, hebben nog de mogelijkheid bezwaar aan te tekenen. Als de bezwaartermijn (20 dagen) is afgelopen en er geen bezwaren zijn ingediend, volgt definitieve gunning medio mei.
Vervolg
Volgens planning zijn medio 2022 het definitief ontwerp, alle ontwerp besluiten en vergunningen en de milieueffectrapportage gereed voor de terinzagelegging en de mogelijkheid tot het indienen van zienswijzen. Op basis daarvan kan in het najaar van 2022 de definitieve besluitvorming plaatsvinden. Medio 2023 start naar verwachting de uitvoering. Eind 2025 is de dijk versterkt en voldoet dan aan de nieuwe veiligheidsnormen. De afronding van alle werkzaamheden is voorzien in 2028.
Dijkversterking en rivierverruiming
Met de maatregelen uit het voorlopig ontwerp realiseert Meanderende Maas een 26 km veilige dijk die goed past in het karakteristieke Maaslandschap van Ravenstein tot de sluis bij Lith. Met behoud van de bebouwing en karakteristieke bomen op de dijk bij de dorpen. De Gelderse dijk is veilig. De Maas krijgt meer ruimte zowel aan Gelderse als Brabantse zijde waarmee we de waterstand bij hoogwater verlagen. De rivierverruiming maakt het mogelijk ruim 600 ha natuur toe te voegen voor een groot aaneengesloten natuurgebied, een riviernatuurpark langs de Maas met rivier- en moeraslandschap.
Kwaliteit van water
Goed voor de kwaliteit van het water, flora en fauna. Maar ook goed voor de aantrekkelijkheid van het landschap, voor recreatie en toerisme, de economische ontwikkeling en de woon- en leefomgeving. De rivierverruiming levert ook grond op voor de versterking van de dijk, waardoor er sprake is van een duurzame uitvoering. Tegelijk met de werkzaamheden voor de rivierverruiming wordt de in- en uitvaart van de haven van Oss verbeterd. Grote schepen kunnen zo makkelijker de haven van Oss bereiken. Goed voor de veiligheid op het water en de economie.
Tien organisaties voor één plan Meanderende Maas
De betrokken partijen zijn: het waterschap Aa en Maas (trekker van het project), waterschap Rivierenland, de provincies Noord-Brabant en Gelderland, de gemeenten Oss, West Maas en Waal, Wijchen, Natuurmonumenten, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en RWS.
Project Meanderende Maas, Ravenstein – Lith, valt onder zowel het nationale Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) als het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT), Kader Richtlijn Water, de Programmatische Aanpak Grote Wateren en het Deltaprogramma Maas. In het Hoogwaterbeschermingsprogramma werken de waterschappen en Rijkswaterstaat samen aan de grootste dijkversterkingsoperatie ooit sinds de Deltawerken. Minimaal 1.300 kilometer dijken en daarnaast 500 sluizen en gemalen, worden de komende dertig jaar versterkt. Zo werken we aan een land waar je veilig kunt wonen, werken en recreëren.
