In Limburg voelt bijna de helft van de inwoners van negentien jaar en ouder zich eenzaam. Ze hebben minder contacten dan ze zouden willen. Twaalf procent van de bevolking in Limburg voelt zich zelfs erg eenzaam. Hierbij kan ook sprake zijn van een sociaal isolement. De problemen die samengaan met eenzaamheid worden vaak geassocieerd met ouderen. Hoewel het percentage bij 65+’ers hoger ligt dan bij volwassenen van 19 tot 65 jaar, is het aandeel dat zich eenzaam voelt ook bij de groep volwassenen hoog (44%). In de Week tegen Eenzaamheid (donderdag 21 september t/m zondag 1 oktober) wordt landelijk aandacht gevraagd voor dit probleem.
Aantal eenzame mensen in Limburg stijgt
De eenzaamheid onder de Limburgse bevolking is de afgelopen jaren toegenomen, zowel onder ouderen (65+) als volwassenen (19+). Ook landelijk is deze trend zichtbaar. De stijging in Limburg is echter een stuk hoger (zie grafiek in bijlage). Deze toename kan verschillende oorzaken hebben, zoals:
- Sociale verbanden van vroeger (zoals de kerk) zijn grotendeels verdwenen. Toch vinden mensen relaties met anderen nog steeds belangrijk.
- Mensen hebben op een andere manier contact met elkaar (bijvoorbeeld via social media). Hierdoor zijn ze wellicht wat meer ‘op zichzelf’ en wat minder in fysiek contact met anderen.
Sociale en emotionele eenzaamheid
Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten eenzaamheid: sociale en emotionele eenzaamheid. Bij sociale eenzaamheid hebben mensen minder contacten dan ze zouden willen. Hier gaat het dus om de hoeveelheid relaties. Bijna de helft van de Limburgers die zich eenzaam voelt, kampt met sociale eenzaamheid. Bij emotionele eenzaamheid gaat het om de kwaliteit van de relaties. Emotionele eenzaamheid ontstaat bijvoorbeeld bij het verliezen van een partner. Ongeveer één derde heeft te maken met emotionele eenzaamheid.
Regionale verschillen
In Zuid-Limburg zijn de mensen over het algemeen eenzamer dan in Midden- en Noord-Limburg. Zo voelt 48% van de 19+’ers uit Zuid-Limburg zich eenzaam en 13% erg eenzaam. Tegenover 45% en 10% in Midden- en Noord-Limburg. Vooral het verschil onder de volwassenen is groot tussen de regio’s.
Eenzaamheid en gevolgen
Iedereen voelt zich wel eens eenzaam. In veel gevallen verdwijnt dat eenzame gevoel vanzelf. Eenzaamheid is vooral een probleem voor mensen die zich langdurig of erg eenzaam voelen. Dan kan een negatieve spiraal ontstaan. Uit onderzoek blijkt dat eenzaamheid grote gevolgen kan hebben voor de gezondheid (zowel fysiek als psychisch).
Maatregelen tegen eenzaamheid
Eenzaamheid voelt voor iedereen anders. Goede sociale contacten en variatie in sociale relaties kan eenzaamheid voorkomen en verminderen. Verschillende maatregelen om eenzaamheid tegen te gaan, richten zich op dit sociaal netwerk–
door ontmoeting, actief blijven en netwerkversterking.
In het kader van de Week tegen Eenzaamheid organiseren diverse gemeenten en zorg- en welzijnsorganisaties in Limburg activiteiten, zoals het Kom Erbij Festival in de gemeente Weert en een buurtlunch bij de Albert Heijn XL in de gemeente Venlo. Raadpleeg voor meer informatie over eenzaamheid of tips www.eenzaam.nl.
Gezondheidsbeleid
Bovenstaande cijfers zijn afkomstig uit de GGD Gezondheidsmonitor 2016 en leveren input voor landelijk, regionaal en lokaal gezondheidsbeleid. Door de decentralisaties in het sociaal domein hebben gemeenten en gezondheidsorganisaties een toenemende behoefte aan gegevens over gezondheid en leefstijl.
Meer informatie
Vanaf donderdag 28 september staan de landelijke en regionale cijfers over de leefstijlthema’s eenzaamheid, roken, alcohol en psychische gezondheid uit het GGD-onderzoek ‘Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen’ op www.volksgezondheidenzorg.info. Later dit jaar komen de Limburgse GGD’en (www.ggdlimburgnoord.nl en www.gezondheidsatlaszl.nl) met cijfers over gezondheids- en leefstijlonderwerpen op lokaal niveau..
