Op vrijdag 29 september vond de officiële overdracht plaats van het historisch archief van ENCI Maastricht, de voormalige cementfabriek van Heidelberg Materials in Maastricht, aan het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg (SHCL). Het is voor Heidelberg Materials belangrijk dat er bijzondere aandacht wordt geschonken aan het verleden en erfenis van de site.
Daarom overhandigt het bedrijf naast het archief ook €50.000 aan SHCL om zijn activiteiten op het gebied van erfgoedbeheer te ondersteunen. De overdracht werd beklonken met presentaties van Christoph Streicher, General Manager Benelux van Heidelberg Materials, Günther Gach, voormalig Plant Manager ENCI Maastricht, SHCL-directeur Nico Randeraad en SHCL-bestuursvoorzitter Ernst Homburg. Uiteindelijk zal hierdoor 500 strekkende meter aan historie veiliggesteld worden.
Veiligstelling van een rijke historie
ENCI maakt een belangrijk deel uit van de Maastrichtse, Limburgse en Nederlandse geschiedenis. Het bedrijf groeide uit tot een nationale trots en hét symbool voor de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. In 1968 werd de achtste oven in gebruik genomen, waarmee ENCI de modernste en grootste cementproducent van Europa werd. Het is dus geen verrassing dat het bedrijf in de regio zorgde voor een enorme werkgelegenheid. Op het hoogtepunt werkten er maar liefst 1.300 mensen. ENCI Maastricht had bovendien een vooruitstrevend sociaal beleid en toonde zich maatschappelijk betrokken. Het sponsorde het sociaal-culturele leven in Maastricht ruimhartig en had al vanaf de jaren veertig een actieve personeelsvereniging.
De ontsluiting van het bedrijfsarchief en de foto- en filmdocumentatie van ENCI maakt het voor de bezoekers mogelijk het verhaal van ENCI Maastricht met zijn vele facetten te ontdekken. Ze tonen de ontwikkeling van het sociaal-culturele leven in de twintigste eeuw, geven een inzicht in de betekenis van de Maastrichtse fabriek voor Limburg en de regio rond Maastricht en het belang van cement en beton voor de architecturale geschiedenis van Nederland.
Daarnaast vertellen de beelden ook het verhaal van de ontginningsgeschiedenis van de Sint-Pietersberg – de 100 meter hoge heuvel ten zuiden van Maastricht – en de veranderende economische en maatschappelijke omstandigheden waardoor het bedrijf uiteindelijk zijn deuren moest sluiten. Ook voor de waardering van het ENCI-complex met de fabrieksgebouwen en installaties als industrieel erfgoed levert het archief waardevolle informatie.
Archiefstukken ENCI Maastricht voor iedereen toegankelijk
Voor Heidelberg Materials is het belangrijk dat het verhaal van het historisch archief van ENCI Maastricht voor iedereen toegankelijk is. Het bedrijf heeft dan ook goede afspraken gemaakt met SHCL zodat straks alle geïnteresseerden archiefstukken in de studiezaal van het SHCL kunnen raadplegen of historisch (beeld)materiaal online kunnen bekijken. Voor SHCL zal het belangrijk zijn eerst een wetenschappelijk verantwoorde inventaris van het archief samen te stellen. Deze wegwijzer zal nieuwe gebruikers helpen bepalen welke stukken voor hen interessant zijn. SHCL zoekt naar partijen die deze vervolgstappen financieel willen ondersteunen.
Het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg (SHCL) beheert archieven en verzamelingen afkomstig van bedrijven, instellingen en personen die van belang zijn geweest in het sociale, economische en culturele leven van de Nederlandse provincie Limburg. Het SHCL beschouwt de schenking dan ook als een belangrijke aanvulling op de al rijke collecties. Het beheert tal van bedrijfsarchieven uit Maastricht en de provincie Limburg, zoals dat van de Koninklijke Sphinx en de Société Céramique, de Koninklijke Nederlandse Papierfabriek (KNP) en de mijnen Willem-Sophia en Laura & Vereeniging.
Voor meer informatie over dit project en de publieksactiviteiten die in aanloop naar het honderdjarig jubileum van ENCI in 2026 zullen plaatsvinden, raadpleeg www.shclimburg.nl.
