Simpelveld – Regelmatig ontvangt de gemeente vragen over landbouwverkeer, zeker in periodes dat er wordt geoogst. Landbouwverkeer kan trillingen en geluidsoverlast veroorzaken in woningen.Wij krijgen dan de vraag of de gemeente voor eventuele schade aan woningen aansprakelijk gesteld kan worden. Ook vragen inwoners zich af of we handhavend kunnen optreden tegen landbouwverkeer in verband met hard rijden, nachtelijke transporten, roekeloos rijden of het verliezen van ladingen.
Verkeersregels landbouwverkeer
Als landbouwverkeer gebruik maakt van de openbare weg, gelden daarvoor wettelijke regels. Zo gelden de gebruikelijke verkeersregels, waaronder de maximum snelheid en het afdekken van een vracht/lading. Iedere verkeersdeelnemer is zelf verantwoordelijk voor zijn daden, ook als hij zich niet aan de verkeersregels houdt. Voor eventuele schade veroorzaakt door een landbouwvoertuig is de bestuurder of eigenaar van dit voertuig dus zelf aansprakelijk.
Het niet afdekken van lading, het overschrijden van de snelheidslimiet of het rijden op een verkeerde weghelft, zijn regels waarop uitsluitend de politie kan handhaven. De gemeente heeft op dit gebied geen bevoegdheden.
Landbouwvoertuigen worden steeds geavanceerder, waardoor deze niet alleen groter en krachtiger zijn geworden, maar ook grotere snelheden kunnen behalen. Of een voertuig geschikt is voor de openbare weg wordt landelijk geregeld door de RDW. Het is een taak van de politie om erop toe te zien dat voertuigen voldoen aan de wettelijke eisen om op de openbare weg te rijden. Ook op dit gebied heeft de gemeente geen bevoegdheden.
Bestuurder
Bestuurders van landbouwvoertuigen moeten gerechtigd (bekwaam) zijn om ermee te mogen rijden. Hiervoor is een rijbewijs vereist. Controle hierop is eveneens voorbehouden aan de politie en niet aan de gemeente.
Bestuurders van landbouwvoertuigen, in dienst van een agrarisch – of loonwerkbedrijf, moeten zich houden aan de arbeidsomstandighedenwetgeving (Arbowetgeving). Werken buiten reguliere werktijden is toegestaan, maar de werkgever moet zich wel aan de daarvoor geldende regels houden. Controle op de werktijden doet de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie). De gemeente heeft op dit gebied geen bevoegdheden.
Wat zeggen de verkeersregels hierover?
De verkeersregels stellen geen beperkingen aan het gebruik van de weg qua duur of tijden, waardoor het is toegestaan om ’s avonds en ’s nachts met landbouwvoertuigen te rijden. Het is natuurlijk heel vervelend als inwoners (geluid)overlast ondervinden van zwaar (landbouw)verkeer. Maar ook daar kan de gemeente niet tegen optreden.
De geasfalteerde wegen worden geacht zwaar verkeer te kunnen dragen. Het is dus niet verboden om met grote of zware voertuigen gebruik te maken van de openbare weg. Wel bepaalt de Wegenverkeerswet dat er maximale afmetingen gelden voor landbouwvoertuigen. Die mogen maximaal 3,00 m breed zijn om zonder ontheffing op de openbare weg te mogen rijden. Omdat met name landbouwwerktuigen (maai- en zaaidorsers) breder kunnen zijn tot maximaal 3,50 m, kent de wegenverkeerswet hiervoor een ontheffingsmogelijkheid. De wegbeheerder is het bevoegd gezag om dergelijke ontheffing te verlenen. Het college van burgemeester en wethouders is voor de gemeentelijke wegen de wegbeheerder en aldus bevoegd om een ontheffing te verlenen. Veel gemeenten hebben deze bevoegdheid overgedragen aan de RDW. Ook gemeente Simpelveld gaat deze bevoegdheid binnenkort overgedragen aan de RDW. Controle op overschrijding van de maximale breedte gebeurt door de politie.
Gemeente Simpelveld heeft tot op heden geen ontheffing verleend voor het mogen rijden met voertuigen breder dan 3,00 m. We zijn echter wel voornemens om routes binnen de gemeente aan te wijzen, waarop groot landbouwverkeer is toegestaan. Voor landbouwvoertuigen die een breedte hebben tussen de 3,00 m en 3,50 m kan dan een ontheffing worden aangevraagd voor uitsluitend deze routes. Het verlenen van een ontheffing wordt overgedragen aan de RDW. Landbouwvoertuigen die breder zijn dan 3,50 m mogen in Nederland niet op de openbare weg rijden.
BOA
Onze BOA kan tijdens zijn surveillance door de gemeente een positief effect hebben op het (rij)gedrag van verkeersdeelnemers, door aanwezig/zichtbaar te zijn. Ook kan de BOA, waar dat nodig is, de politie attenderen op bepaalde situaties. Om daadwerkelijk op te kunnen treden, zal de politie echter een overtreding moeten zien gebeuren. Dit maakt dat onrechtmatig gedrag in het verkeer moeilijk is te handhaven.
Aansprakelijkheid
In principe is het mogelijk een gemeente voor schade aan woningen aansprakelijk te stellen. Echter, een schadeplicht ontstaat pas als de gemeente onrechtmatig handelen kan worden verweten. In beginsel kan de gemeente niet verantwoordelijk worden gehouden voor het gedrag van anderen, zoals verkeersdeelnemers. Elke verkeersdeelnemer is zelfstandig aansprakelijk voor zijn gedrag op een openbare weg en wordt voor het veroorzaken van schade zelf verantwoordelijk gehouden.
Wel kan de gemeente worden aangesproken in haar hoedanigheid als wegbeheerder. De gemeente kan risicoaansprakelijk worden gesteld voor de schade veroorzaakt door onvoldoende onderhoud aan een openbare en verharde weg. Er moet dan duidelijk sprake zijn van een gevaarlijke situatie en/of nalatigheid in het onderhoud van de weg.
Campagne LLTB
Wat doet de gemeente wel? We nemen de klachten heel serieus en daar waar dat nodig is proberen we in onderling overleg met betrokkenen naar een oplossing te zoeken. De gemeente heeft onlangs contact gehad met de LLTB (Limburgse Land- en Tuinbouwbond) over de overlast (in de brede zin van het woord) van landbouwverkeer. De LLTB heeft aangegeven dat zij bereid is een campagne te starten onder landbouwers en loonwerkers waarin zij onder andere aandacht vragen voor de snelheid binnen de bebouwde kom, het afdekken van ladingen en het roekeloze rijgedrag. Wij hopen dat dit enig effect zal hebben op het (rij)gedrag van de volledige landbouwsector.
Wat kunt u zelf doen?
U kunt overlast met betrekking tot landbouwverkeer het beste rechtstreeks melden bij de sector die vervolgens actie kan ondernemen. De LLTB behartigt de belangen van de landbouwsector maar kan de sector ook rechtstreeks aanspreken als er zaken niet goed gaan. De LLTB is bereikbaar via info@lltb.nl. Daarnaast kunt u natuurlijk ook altijd de politie bellen.
