In opdracht van de provincie Noord-Holland is tussen april en augustus 2024 de vaarweg van de Amstel gebaggerd. Hierdoor blijft de rivier voor de beroeps- en pleziervaart bevaarbaar. Half augustus zijn de werkzaamheden volgens planning gereed. Daarmee heeft deze vaarweg voorlopig over de hele lengte de vereiste diepte.
De vele sloepen, rondvaarboten, roeiboten en kano’s die op de Amstel varen, zullen waarschijnlijk weinig merken van het resultaat van de baggerwerkzaamheden. Maar voor boten die dieper steken – met name de binnenvaart – is het op diepte houden van de Amstel essentieel. De provincie Noord-Holland is verantwoordelijk voor dit onderhoud van de vaarweg en peilt daarom regelmatig of de rivier voldoende diep is.
66.000 kuub bagger
In de periode van april tot en met augustus 2024 is 66.000 kuub bagger uit de Amstel gehaald. Het werk bestond uit twee trajecten met een eigen aanpak. Het noordelijk deel – van de Berlagebrug in Amsterdam tot Uithoorn – was al in mei gereed. Hier is alleen een aantal knelpunten in de diepte verholpen bij jachthavens, loswallen en recreatieplaatsen voor de scheepsvaart.
Want de vaarweg was in dit deel van de Amstel al op de gewenste diepte. In het zuidelijk deel – van de Tolhuissluis in Nieuwveen tot Uithoorn – heeft de aannemer half augustus de werkzaamheden afgerond. In dit deel is de gehele vaarweg op diepte gebracht. Daarbij zijn ook aansluitingen op openbare loswallen, wacht- en ligplaatsen en aangrenzende watergangen meegenomen.
Ook 300 ton afval
Naast bagger is ook veel afval afgevoerd dat in de rivier lag. In totaal gaat het om 300 ton afval, ofwel zo’n 100 bouwcontainers vol afval. Het ging om bijvoorbeeld bouwafval, hout, banden, touw en (onderdelen van) bootjes. Zo is ook een boot teruggevonden, die al 40 jaar was vermist.
Over 40 jaar weer
Bagger is een laag slib die ontstaat doordat plantenresten, bodemmateriaal en bladeren zich vastzetten aan de bodem van de rivier. Het duurt jaren voordat dit slib zodanig is aangegroeid dat het een belemmering gaat vormen voor de scheepvaart. Het schoonmaken van de Amstel vindt daarom niet vaak plaats. Tussen 2002 en 2004 heeft de provincie Noord-Holland 4,5 km van de Amstel gebaggerd in verband met een sanering. Ongeveer zo’n veertig tot vijftig jaar geleden is de Amstel voor het laatst geheel gebaggerd. Wellicht duurt het eenzelfde periode voordat er weer gebaggerd moet worden.
Aanpak en verloop werkzaamheden
De provincie Noord-Holland is in 2018 gestart met de voorbereiding van deze baggerwerkzaamheden. Daarbij is gekozen om de bagger over het water af te voeren. Vervoer over het water is relatief schoon en het voorkomt hinder voor het wegverkeer. Met zogeheten ‘beunschepen’ is de baggerspecie over het water afgevoerd via Amsterdam en het IJ naar de verwerkingslocatie IJsseloog in Kampen. Dit is gedaan met schepen die minder luchtemissie (CO2) uitstoten, om zo duurzaam mogelijk te werken.
Tijdens de werkzaamheden kon de recreatie- en beroepsvaart gebruik blijven maken van de Amstel. Dankzij de goede samenwerking tussen de omgeving, de aannemer en de provincie was de hinder voor de recreatievaart en binnenvaart gering.
De grootste uitdaging tijdens de uitvoering vormden de vele bruggen op de afvoerroute van de baggerschepen. Door het warme weer en technische storingen draaiden de bruggen niet altijd volgens planning waardoor de beunschepen langer onderweg waren naar de verwerkingslocatie. Desondanks zijn de werkzaamheden volgens planning uitgevoerd.
