De gemeenten Leiden en Leiderdorp en de provincie Zuid-Holland willen de verkeersveiligheid voor fietsers en voetgangers op en rond de Spanjaardsbrug vergroten. Door de Spanjaardsbrug af te sluiten voor autoverkeer en de weg vanaf het kruispunt Lage Rijndijk-Sumatrastraat in Leiden tot het kruispunt Zijldijk-Vlasbaan in Leiderdorp opnieuw in te richten, ontstaat naast meer ruimte voor fietsers, voetgangers en het ov, ook ruimte voor groen. De colleges van burgemeester en wethouders in Leiden en Leiderdorp stelden de uitgangspunten en het schetsontwerp van het project Fietspoort Spanjaardsbrug vast, en leggen deze voor aan hun gemeenteraden.
Over de Spanjaardsbrug fietsen iedere dag zo’n 10.000 fietsers naar werk, school of de Leidse binnenstad. Zij komen nu in de verdrukking doordat veel auto’s en vrachtwagens de route als sluiproute gebruiken. Uit onderzoek blijkt dat 80 procent van het autoverkeer op de Spanjaardsbrug richting Leiden doorgaand verkeer is. In de richting van Leiderdorp is dit 65 procent. Dit is verkeer dat dus niet in de buurt hoeft te zijn.
Dit verkeer heeft met de komst van de Leidse Ring Noord, de ringweg om de binnenstad van Leiden en de dorpskern van Leiderdorp, een goed alternatief. Dit zorgt voor leefbare, veilige straten en een betere bereikbaarheid van onder andere bedrijventerrein De Waard. Bussen en hulpdiensten mogen straks nog wel over de brug.
Verkeersveiligheid voorop
De gemeenten Leiden en Leiderdorp werken samen aan het project Fietspoort Spanjaardsbrug. Wethouder Ashley North (Leiden): “In Leiden willen we dat iedereen zich prettig en veilig door de stad kan bewegen. Bij het opnieuw inrichten van wegen is verkeersveiligheid altijd het uitgangspunt. Wie straks vanaf Leiderdorp naar Leiden fiets merkt dat het een stuk rustiger is. De Spanjaardsbrug is alleen nog bestemd voor de vele fietsers en voetgangers, en vanzelfsprekend voor de bus en nood- en hulpdiensten.
Fiets je verder over de Lage Rijndijk, dan fiets je tot het kruispunt met de Sumatrastraat over een fietsstraat waar auto’s te gast zijn én maar 30km per uur mogen rijden in plaats van de oorspronkelijke 50km per uur. Het kruispunt met de Sumatrastraat wordt overzichtelijker met meer opstelruimte voor fietsers waardoor er plek is voor iedereen. Zo wordt dit deel van de stad niet alleen verkeersveiliger maar ook een fijnere plek om te wonen.”
Dat geldt ook voor de Leiderdorpse kant van de brug. Wethouder Daan Binnendijk (Leiderdorp): “Het kruispunt bij de Splinterlaan en Van der Valk Boumanweg wordt overzichtelijker en veiliger voor fietsers. Voetgangers gaan er ook op vooruit. Aan de zuidzijde van de brug maken we een voetpad dat aansluit op de Lage Rijndijk. De bushaltes komen dichter bij de brug te liggen, zodat de looproutes korter worden. Bovendien vermindert de hoeveelheid autoverkeer op de Van der Valk Boumanweg en de Zijldijk.”
Samen met de buurt
Voorafgaand aan het maken van een schetsontwerp is gesproken met bewoners en ondernemers in de omgeving van de brug en met belangenverenigingen. Ook is het participatieplatform doemee.leiden.nl ingezet. Wensen, zorgen en ideeën zijn opgehaald over onder andere het afsluiten van de brug, de inrichting van de kruising Sumatrastraat-Lage Rijndijk in Leiden, de inrichting van de kruising van de Lage Rijndijk met de Van der Valk Boumanweg in Leiderdorp en maatregelen om autoverkeer te weren. Ook in het vervolgtraject worden de belanghebbenden weer betrokken om samen de puntjes op de i te zetten. Een veelgehoorde wens is immers om het project zo snel mogelijk uit te voeren.
Handhaving
Om het verbod voor ander autoverkeer te handhaven, komen er camera’s aan Leidse zijde van de brug. Leiden werkt op verschillende locaties met handhavingscamera’s. Deze camera’s staan op plaatsen waar gesloten verklaringen van toepassing zijn. In specifieke situaties is een ontheffing verkrijgbaar. Leiden wil deze manier van handhaving toepassen waarbij alleen aan nood-en hulpdiensten en het OV een ontheffing wordt verleend. Al het overige gemotoriseerd verkeer mag niet meer over de brug rijden.
Vergroening
De buitenruimte in dit gebied is nu nog erg versteend. Naast meer ruimte voor fietsers en voetgangers ontstaat door deze nieuwe inrichting ook ruimte voor meer groen. Er worden 4 extra bomen aangeplant en de bestaande groenvlakken worden verbeterd en vergroot.
Uitvoering Spanjaardsbrug
Na het vaststellen van het voorstel om de aanvraag voorbereidingskrediet te verlenen (voorheen kaderbesluit) wordt verder gewerkt naar het voorstel om het uitvoeringskrediet te verlenen (voorheen uitvoeringsbesluit). Naar verwachting wordt in de tweede helft van 2026 gestart met de werkzaamheden voor het afsluiten van de Spanjaardsbrug en het opnieuw inrichten van de aangrenzende straten.
