Leiden is een dichtbebouwde stad, boven de grond is het puzzelen met ruimte voor woningen, wegen, parkeren en groen. Maar ook onder de grond is het een drukte van jewelste. Daar liggen kabels, leidingen, het riool, wortels van bomen, drainage en we moeten ook ruimte maken voor het toekomstig warmtenet. De ondergrondse infrastructuur moet daarom geordend worden om alles passend te krijgen. Een innovatieve potentiële oplossing is het Verticaal kabels- en leidingensysteem (VKLS). Op woensdag 26 juni is in de Potgieterlaan in Leiden onder toeziend oog van verschillende belangstellenden het systeem voor de eerste keer aangelegd.
Verticaal in de grond
In het VKLS worden kabels en leidingen verticaal geordend in een rek in plaats van ze horizontaal naast elkaar te plaatsen. Hiermee ontstaat onder de grond ruimte voor urgente opgaven zoals klimaatadaptatie. Om overlast door weerextremen, zoals hevige regenval en langdurige perioden van droogte en hitte, tegen te gaan leggen we onder andere een gescheiden rioolstelsel aan en planten we extra groen. Het gescheiden rioolstelsel en het groen zorgen voor goede afvoer en opvang van regenwater. Daarnaast biedt groen schaduw en dus verkoeling in de stad. Maar riolen en groen vragen ook ruimte in de ondergrond en daarom moeten we het onder de grond anders organiseren.
Van boven naar beneden
Boven in het VKLS worden glasvezelkabels gepositioneerd, omdat hier het vaakst aan wordt gewerkt. Om de kabels en leidingen te beschermen tegen graafschade is er een dakje boven op het rek gemonteerd. Ook worden de rekjes uitgerust met een chip, zodat altijd een accurate positie van het rek en de leidingen beschikbaar is. Het graven van proefsleuven om de locatie van kabels en leidingen te bepalen voorafgaand aan wegwerkzaamheden is dan niet meer nodig.
Living Lab in Leiden
In een proefperiode van 2 jaar wordt het VKLS getest. Het rek wordt 26 juni 2024 ingegraven in Leiden. Een kabeltracé van vijftig meter wordt gesimuleerd. In deze twee jaar wordt het VKLS gemonitord door de Technische Universiteit Eindhoven. Dit onderzoek noemen we het ‘Living Lab’.
Resultaten landelijk delen
Alle netbeheerders in Leiden te weten Dunea (water), Liander (elektra en gas), Vattenfall (warmte), KPN, ZiggoVodafone, SLIB (telecom) werken mee, en dragen financieel bij aan deze innovatie. Daarnaast dragen de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Haarlem, Alkmaar, Zoetermeer en Breda financieel bij en denken zij mee over deze innovatie.
Daarnaast is er subsidie verleend door de provincie Zuid-Holland en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Voor de wetenschappelijke begeleiding is een overeenkomst gesloten met de TU Eindhoven.
