Maandag 1 juli kwam dierlijk botonderzoekster drs. Kinie Esser in het Vlaardingse archeologische depot struinen naar kattenbotten tussen de duizenden botten die het Vlaardingse depot rijk is. Gezocht werd naar resten van prehistorische wilde katten. Het onderzoek maakt onderdeel uit van een groot internationaal onderzoek naar de ontwikkeling en verspreiding van de moderne huiskat.
Mevrouw Esser kwam naar het Vlaardingse depot voor de botten uit twee oude archeologische Vlaardingse opgravingen die in het depot staan opgeslagen. Uit eerder onderzoek is bekend dat ruim twintig resten van katten zijn aangetroffen in de spraakmakende opgraving van de steentijdnederzetting die tussen 1959 en 1964 plaatsvond aan de Arij Koplaan. Die ontdekking was destijds zo spraakmakend dat deze leidde tot een eigen benaming: Vlaardingen-cultuur. De vele duizenden vondsten zijn destijds allemaal onderzocht, waaronder ook het dierlijk bot. Daartussen bevond zich botten van vele diersoorten waaronder de bruine beer, de kroeskoppelikaan en de Europese wilde kat.
Checken op prehistorisch katten DNA?
Een tweede onderzoek dat Esser gaat bekijken, betreft de opgraving die in 1998 plaatsvond ter hoogte van ‘d Engelsche Boomgaert’. Bij dat onderzoek ontdekten archeologen naast een onbekend kasteelterrein ook bewoningsresten uit de Romeinse tijd en de IJzertijd. Tussen de ijzertijdvondsten bevond zich ook een botje dat destijds is toegeschreven aan een wilde kat.
Botspecialist Esser gaat inspecteren of de botten daadwerkelijk van katten zijn en neemt ze daarna mee naar Brussel, waar ze nader worden onderzocht en waar enkele kattenbotten worden bemonsterd voor onder ander DNA-onderzoek. De Vlaardingse bodemomstandigheden zijn gunstig voor conservering, de hoop is dan ook groot dat er nog oud katten-DNA aanwezig is.
Internationaal onderzoek
Het onderzoek in Vlaardingen maakt onderdeel uit van een groot internationaal onderzoek naar de ontwikkeling en verspreiding van de moderne huiskat uit de diverse wilde kattensoorten die er over de wereld bestaan. Het onderzoek in Nederland en België staat onder leiding dr. Wim Van Neer, verbonden aan het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen in Brussel.
De eindverantwoording voor dit grootscheepse project berust bij de Italiaan Claudio Ottoni, verbonden als onderzoeker aan de universiteit van Rome Tor Vergata. De Europese Unie financieert het project. Het onderzoek in Nederland richt zich specifiek op de Europese wilde kat en focust op de genetische uitwisseling die plaatsvond tussen de wilde kat en de moderne huiskat. De huiskat deed zijn intrede in Nederland pas in de Romeinse tijd.
De bijzonder relatie tussen mensen en katten ontstond zo’n tienduizend jaar geleden in het Midden-Oosten. De wilde kat wist niet alleen ongedierte te veroveren maar ook een bijzonder plekje in de harten van veel mensen. Recente inzichten geven aan dat de moderne kat vanuit het Oude Egypte zich via havenplaatsen in Europa verspreidde. Mogelijk is de wilde kat op verschillende plekken en op verschillende momenten gedomesticeerd. Het onderzoek naar de kattenbotten zal daar meer inzicht in moeten gaan geven.
