Op donderdagochtend 21 november is op de Algemene Begraafplaats aan de Westdorplaan in Raalte een bijzonder grafmonument onthuld ter nagedachtenis aan Johanna Schatz-Kapp. Tijdens de ceremonie, bijgewoond door leerlingen van Kindcentrum De Korenbloem, nabestaanden van Johanna en van het gezin waar zij ondergedoken was, en vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap, werd het monument officieel onthuld.
Johanna Schatz-Kapp, een 32-jarige Joodse vrouw, overleed op 29 maart 1945 aan difterie nadat zij aan deportatie wist te ontsnappen. Destijds werd zij onder een andere naam begraven om haar identiteit en die van haar helpers, waar zij ondergedoken was, te beschermen. Dankzij de inzet van onder andere de Historische Vereniging Raalte, initiatiefnemer Anton Heijmerikx en de Oorlogsgravenstichting, is haar graf nu officieel erkend als oorlogsgraf en voorzien van een blijvend monument.
Betekenisvolle woorden
Burgemeester Sietske Poepjes (Olst-Wijhe) sprak tijdens de ceremonie over het belang van een inclusieve samenleving: “We herdenken hier het leven én het sterven van een jonge Joodse vrouw. Ongerechtigheid viel haar ten deel. We doen echter niet meer aan geheim. Een waardige steen voor Johanna. Herkenbaar met duidelijke namen en woorden. Open en zonder vrees moeten we onze, soms verschillende identiteiten, kunnen belijden.”
Burgemeester Rob Zuidema (Raalte) benadrukte de kracht van herinnering: “Een mens is pas dood als zijn naam niet meer wordt genoemd. Met dit monument houden we niet alleen Johanna’s naam in leven, maar ook de lessen die haar verhaal ons leert. Lessen over moed, uitsluiting en de waarde van vrijheid.”
Onthulling van het grafmonument
De plechtigheid begon bij Kindcentrum De Korenbloem, waar kinderen en burgemeesters Rob Zuidema en Sietske Poepjes samen met de nabestaanden en vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap in een stille stoet, begeleid door een omfloerste trom, naar de begraafplaats liepen. Omdat de Korenbloem als school de Joodse begraafplaats in Raalte heeft geadopteerd, werd het monument onthuld door de leerlingen. Tijdens de ceremonie spraken de burgemeesters en nabestaanden. De ceremonie werd afgesloten met een defilé langs het graf, waarbij aanwezigen volgens Joodse traditie een steentje legden als teken van respect en herinnering.
