Op 1 oktober start het grootste historische evenement van Nederland: de Maand van de Geschiedenis. Honderden musea, bibliotheken, boekhandels en culturele instellingen organiseren talloze activiteiten rondom het jaarthema ‘Eureka!’. Naast rondleidingen, lezingen en tentoonstellingen zijn er ook theatervoorstellingen en kinderprogramma’s: met ruim 550 activiteiten is er voor iedereen wat te doen, in iedere provincie. Een greep uit het programma in Utrecht.
Erfgoedparticipatie
Een symposium tijdens de Maand van de Geschiedenis in het historische hart van Utrecht: het Academiegebouw op het Domplein. Het wordt een boeiende middag over wat erfgoed en mensen voor elkaar kunnen betekenen, over wat erfgoed ‘doet’ met de eigen (Utrechtse) samenleving en hoe we ons erfgoed kunnen koesteren én doorgeven.
Utrecht, Historische Vereniging Oud-Utrecht en Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 14 oktober
Landkaart
Verzamel de locaties uit je familiegeschiedenis tijdens de Maand van de Geschiedenis en creëer een bijzondere stadskaart of landkaart. Je kan natuurlijk zelf een pakket bestellen bij Stichting Vlam, maar je kunt ook iedere zondag in oktober een leuke workshop volgen.
Utrecht, Stichting Vlam Utrecht, elke zondag in oktober
Kamergeleerde
Keizer Wilhelm II had een grote belangstelling voor wetenschap en techniek. Als keizer was hij op deze gebieden vooruitstrevend en had hij grote impact. Maar wat kon hij nog betekenen toen hij, onttroond en wel, in ballingschap in Doorn leefde? Ontdek het tijdens de bijzondere rondleiding door zijn voormalige landhuis, waaraan na zijn dood nauwelijks meer iets is veranderd.
Doorn, Museum Huis Doorn, elke woensdag en zaterdag in oktober
Nacht und Nebel
Tijdens WOII zochten de nazi’s steeds naar manieren om zich van verzetsmensen en gevangen te ontdoen. Een van de nieuwe methoden was ‘Nacht und Nebel’, een speciale strafklasse voor verzetsmensen om hen te vermoorden door hen dood zich te laten werken. Betty Hoogeveen komt hierover vertellen naar aanleiding van haar boek 140 verzetslieden in en rond het 2e OD-proces.
Amersfoort, Nationaal Monument Kamp Amersfoort, 12 oktober
Archiefstukken
Tijdens de rondleiding door de depots worden lokale archiefstukken uit De Bilt, De Ronde Venen en Stichtse Vecht getoond in de Maand van de Geschiedenis, waar bijzondere verhalen en ontwikkelingen aan verbonden zijn. Denk bijvoorbeeld aan bouwtekeningen van de expressionistische watertoren in Bilthoven, archieven van de groenten- en fruitveiling uit Vinkeveen en foto’s van vrouwen met een fiets uit begin 1900.
Breukelen, Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen, 19 oktober
Boekwinkel
Boekwinkel Savannah Bay kent bezoekers van verschillende generaties. Jonge mensen lopen binnen en vragen: ‘Goh, is dit nieuw?’, oude bekenden vragen ‘Bestaat dit nog?’ Volgend jaar bestaat de boekwinkel 40 jaar. Op deze avond gaan we in gesprek met mensen die er vanaf het begin al bij waren en met de mensen die de plek nu nog draaiende houden.
Utrecht, Boekwinkel Savannah Bay, 12 oktober
Oude treinen
Al voor de bevrijding van Nederland boven de grote rivieren was duidelijk dat de bezetter op grote schaal de meest uiteenlopende goederen uit Nederland had weggevoerd. Vooral na de spoorwegstaking van 17 september 1944 hadden de Duitsers vele fabrieken en de spoorwegen geplunderd. Sander Ruys schreef het boek Hummel Hummel Zügen en zo over de zoektocht tussen 1945 en 1951 naar de door de bezetter weggevoerde eigendommen van de Nederlandse Spoorwegen.
Amersfoort, NVBS, 19 oktober
Knopen
De afsluiting van de Zuiderzee in 1932 zorgde ervoor dat de vissersbevolking van Spakenburg op zoek moest naar nieuwe manieren van bestaan. De Hollandsche Knoopenfabriek bood uitkomst. Een speciale expositie toont onder meer hoe de productie van knopen in zijn werk ging.
Bunschoten-Spakenburg, Museum Spakenburg, 1 t/m 31 oktober
Veense ontdekkingen
De dag van de Geschiedenis in Veenendaal staat in het teken van Veense verhalen en uitvindingen. Bekijk een mini-expositie over lokale uitvindingen en volg een lezing over onontdekte verhalen van Veenendaal, geniet van een Veens proeverijtje en snuffel tussen boeken over oud-Veenendaal, doe mee aan een workshop continentaal breien, de FabLab workshop ‘Bibberspiraal maken’ of de kinderworkshop ‘Maak je eigen uitvinding’.
Veenendaal, De Cultuurfabriek Veenendaal, 28 oktober
VR-bril
Ga op tijdreis door het verleden. Door middel van moderne VR-technologie, neemt een rondleider je mee naar de Romeinse tijd. Samen ontdek je het verleden, bekijk je hoe deze plek er ruim 2000 jaar geleden uitzag en wat er zoal gebeurde in en om een Romeins fort.
Utrecht, Museum Hoge Woerd, tussen 14 en 22 oktober, datum wordt binnenkort bekend gemaakt
De complete agenda is te bekijken op: www.maandvandegeschiedenis.nl/agenda. Selecteer op Utrecht voor het hele complete aanbod in deze provincie.
Over de organisatie van de Maand van de Geschiedenis
Het Nederlands Openluchtmuseum organiseert in oktober 2023 voor de twaalfde maal de Maand van de Geschiedenis, die haar twintigste editie beleeft. Het Fonds voor Cultuurparticipatie en het Prins Bernhard Cultuurfonds zijn investeerders van de Maand van de Geschiedenis. Om het evenement tot een succes te maken werkt het Nederlands Openluchtmuseum samen met verschillende partnerorganisaties. De Libris Geschiedenis Prijs is onderdeel van de Maand van de Geschiedenis.
De Maand van de Geschiedenis is te vinden op Facebook, Twitter en Instagram. Praat mee over de Maand met de hashtags #MvdG en #eureka