De overlast van de eikenprocessierups is de afgelopen jaren in grote delen van Nederland toegenomen. Ook in Woerden. In 2020 past de gemeente een ‘nieuwe’ natuurlijke methode van bestrijding toe om de overlast van de eikenprocessierups te beperken. Op drukbezochte locaties worden de eikenbomen in de gemeente bespoten met een biologisch middel, om zo de uitbraak van de rups te verminderen.
Methode zonder rupsen op te zuigen
De afgelopen jaren werden de rupsen in de gemeente tijdens het seizoen opgezogen. Dit kan pas op het moment dat de rups goed zichtbaar is. De brandharen die zorgen voor klachten als jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen en/of luchtwegen worden dan al verspreid. Dit betekent dat de overlast hiermee niet wordt voorkomen. Ook blijkt dat deze methode er de afgelopen jaren niet voor heeft gezorgd dat het aantal eikenprocessierupsen in de gemeente is gedaald. De gemeente kiest er dit jaar voor om meerdere bestrijdingsmethoden te combineren.
Natuurlijke vijanden: vogels en insecten
De voorkeur gaat naar het inzetten van natuurlijke vijanden. Er worden op verschillende locaties nestkastjes opgehangen om vogels zoals koolmezen, pimpelmezen en mussen te lokken die de rupsen opeten. Daarnaast worden diverse plantsoorten aangeplant om insecten, zoals wespen en vliegen aan te trekken. Dit is alleen onvoldoende om de eikenprocessierups onder controle te krijgen. Om die reden wordt er ook voor gekozen om de eikenbomen op drukbezochte locaties, bijvoorbeeld rondom scholen, zorgcentra en veelgebruikte fietspaden, in te spuiten met een biologisch middel.
Biologische bestrijding van de rups
Op het moment dat de eikenprocessie actief wordt, worden de rupsen op bepaalde locaties ‘s nachts bestreden. Vanwege het huidige klimaat, is het lastig te bepalen wanneer de rups precies actief wordt. Vaak is dit in de maand april. De bestrijding vindt plaats door aaltjes (kleine wormpjes) in de eikenbomen te spuiten. Het is belangrijk dat dit nauwkeurig gebeurt, ook het tijdstip is belangrijk. De natuurlijke leefomgeving van de aaltjes is de bodem, zij overleven niet lang in een eikenboom. De aaltjes moeten daarom op het juiste moment in de buurt van de rupsen gespoten worden. Daarnaast worden de werkzaamheden ’s nachts uitgevoerd, omdat de aaltjes niet tegen uv-licht kunnen.
“Door het toevoegen van meer natuurlijke bestrijdingsmethoden in de strijd tegen de eikenprocessierups, hopen wij de rups dit jaar beter onder controle te krijgen. Helaas kunnen wij als gemeente de overlast van de rups niet volledig voorkomen. Door een combinatie van diverse methoden hopen wij de overlast dit jaar wel te verminderen”, aldus wethouder Arthur Bolderdijk.
Effecten van de bestrijdingsmethode
Op het moment dat de eikenbomen bespoten worden, zijn de rupsen nog klein en eten zij nog volop van het blad van de boom. Het aaltje zorgt ervoor dat zij stoppen met eten, waardoor zij uiteindelijk dood gaan. Andere rupsen kunnen ook dood gaan aan de bacterie, maar omdat de eikenprocessierups eerder uitkomt dan andere soorten wordt dit tot een minimum beperkt. Daarnaast wordt de methode alleen toegepast in de drukbezochte gebieden, waar de overlast voor mensen en dieren het grootst is. De biologische bestrijdingsmethode is voor andere dieren en mensen niet gevaarlijk.
De toekomst van de eikenprocessierups
De gemeente verwacht niet dat zij de rups in de toekomst volledig kan tegengaan. Wel proberen zij door een juiste combinatie van methoden de rups meer onder controle te krijgen. Er wordt jaarlijks gekeken waar en wanneer de eikenprocessierups actief wordt, om op deze manier de bestrijding de aankomende jaren te optimaliseren. Dit jaar wordt gebruikgemaakt van nestkastjes en diverse plantsoorten om natuurlijke vijanden te trekken, het bespuiten van eiken met een biologisch middel in drukbezochte gebieden en het opzuigen van de rupsen in de rest van de gemeente.
