Deventer – Wat zijn we goed in oorlogsdenken geworden. Maar wat als we nou eens net zoveel over vrede zouden praten? Vredesactivist Willem de Haan liet een ontwapenend geluid horen tijdens de Overijsselse Tegenlicht Meet-up op 23 oktober. Bijna twintig mensen kwamen af op de bijeenkomst in Bibliotheek Deventer om naar De Haans pleidooi voor ontwapening te luisteren en met elkaar van gedachten te wisselen.
Volgens vredesactivist Willem de Haan zijn dreigende woorden vooral bedoeld om ons bang te maken. Want wie bang is, let niet meer goed op. De Haan legde uit dat de aanschaf van meer wapens tot een wapenwedloop leidt en tot nieuwe oorlogen. De Haan: ‘Oorlog is een pad dat we nooit zouden moeten inslaan: het verwoest je mens-zijn.’
Altijd een optie voor vrede
De Haan: ‘Er is altijd een andere optie dan oorlog, maar dan zul je concessies moeten doen. Wat is bijvoorbeeld beter voor Oekraïne: een ellenlange strijd die alles verwoest, of het aangaan van vredesonderhandelingen met Rusland? Misschien moet Oekraïne dan een stuk land opgeven voor vrede, maar ik denk dat dit beter is dan een eindeloze oorlog. Ga altijd opzoek naar iets minder primitiefs dan met wapens schieten.’
Door alle oorlogsretoriek vergeten we bijna dat we ook werk kunnen maken van vrede. Hoe doen we dat? Een eerste stap die politici kunnen zetten, is om hun taal te matigen. ‘Matig je taal, de-escaleer en verdiep je in het perspectief van de vijand. Vraag jezelf af: wat is de oorzaak van dit conflict en kan je die oorzaak wegnemen? Wees bereid tot compromissen om de vijand tegemoet te komen.’
Wat kun je zelf doen?
De vraag kwam op wat wij als burgers hieraan kunnen doen. De aanwezigen kwamen er samen op uit dat het belangrijkste is om in elk geval het onderwerp niet uit de weg te gaan en vragen te stellen. Is bewapening en oorlog wel de beste weg? Klopt het wel dat de verhoging van het defensiebudget leidt tot slachtoffers in de zorg en andere aspecten van de samenleving? Zijn er geen betere uitwegen?
De Haan: ‘Er zijn genoeg voorbeelden in de geschiedenis waarbij burgers het heft in eigen handen namen én met succes werk maakten van vrede. Zoals bijvoorbeeld de politieman Pieter Kapenga in Kampen die weigerde mee te werken aan de wegvoering van Joodse mensen. Sommige mensen noemen dit soort verzetsdaden moedig, maar ik zie dat vooral als een manier om hun eigen passiviteit en collaboratie te kunnen verdoezelen. Ik vind mijn eigen dienstweigering en de twaalf maanden gevangenisstraf die daarop volgde ook niet moedig: ik heb gewoon mijn rug recht gehouden.’
De Haan vervolgt: ‘We kunnen allemaal op onze manier het verschil maken: hang een poster achter je raam, ga het gesprek aan met je omgeving, teken petities en loop mee met een demonstratie. We kunnen een andere weg dan het heilloze pad van oorlog afdwingen.’
Tegenlicht Meet-ups
Elke maand zijn er Tegenlicht Meet-ups over actuele onderwerpen naar aanleiding van de Tegenlicht YouTube-uitzending. De Meet-ups met deelnemers uit Overijssel en verder worden gehouden in Deventer. Op 20 november gaat het over de diploma-elite en op 18 december is het onderwerp ‘Dier, mens en machine’. Meer informatie is te vinden op www.tegenlichtdeventer.nl.