Zutphen – Wethouder Mathijs ten Broeke opende vandaag de tentoonstelling “De verbondsbrieven van 1418 en de geboorte van het Gelders parlement” in de Walburgiskerk. Deze is tot en met 28 juni te zien. Op 3 mei was het precies zeshonderd jaar geleden dat de steden en ridders van Gelre deze brieven aanboden aan de hertog en hertogin. Daarmee legden zij de basis voor de Staten van Gelre en Zutphen.
De steden en ridders besloten over hun eigen grenzen heen te stappen en één blok te vormen tegen de hertog en de Rooms-Duitse keizer om een strijd over de opvolging van de hertog te voorkomen. Toen hertog Reinald III in 1371 kinderloos overleed had dat namelijk tot een langdurige burgeroorlog geleid. Zijn broer was al eerder dat jaar overleden en twee halfzussen, Mechteld en Maria, ruzieden over de opvolging. Maria won de strijd en haar zoon Willem werd hertog van Gelre. Omdat Willem op 37-jarige leeftijd ook kinderloos overleed, volgde zijn broer Reinald IV hem op. Hij trouwde met Marie d’Harcourt, die vanaf het huwelijk Maria heette, hertogin van Gulik en Gelre en gravin van Zutphen. Samen hoopten ze voor een erfgenaam te kunnen zorgen om de opvolging veilig te stellen, maar na tien jaar was het stel echter nog steeds kinderloos. Toen in 1417 de meest gewenste opvolger, neef Willem van Arkel, overleed vreesden de steden en ridders een nieuwe strijd om de opvolging wanneer Reinald IV zou overlijden.
Invloed
Na maandenlang overleg uitten ze hun zorgen en eisen in de Verbondsbrief van 3 mei 1418. Elk Gelders kwartier had een eigen exemplaar waarin zij onder meer invloed eisten in de keuze van de opvolger. Zij vonden dat Gelre een geheel moest blijven. Dit is het begin van het Gelders parlement.
Tentoonstelling
In de tentoonstelling die nu in de Walburgiskerk te zien is, zie je die originele verbondsbrieven uit 1418 en het antwoord dat zij kregen van Maria en zes raadslieden. In een compilatie van Omroep Gelderland ontdek je meer over de historie ervan.
Enkele van deze verbondsbrieven worden bewaard in het Regionaal Archief Zutphen. Daar zijn ze ook zorgvuldig gerestaureerd. Aan de hand van de verschillende stappen in dit proces zie je in tentoonstelling hoe oude archiefstukken zoals deze verbondsbrieven worden behouden en geconserveerd.
2. Wethouder Mathijs ten Broeke (derde van links) met prof. Johan Oosterman (rechts) in gesprek met een nazaat van de ondertekenaars van de verbondsbrieven, dhr. Nispen tot Sevenaer, en dhr. Bosch, archivaris van Harderwijk.Samenstelling
Johan Oosterman van de Radboud Universiteit heeft de tentoonstelling, in samenwerking met de provincie Gelderland en de gemeente Zutphen, samengesteld. De gemeente Zutphen wil het erfgoed van de stad graag voor een zo breed mogelijk publiek toegankelijk maken. Steeds meer monumenten worden opengesteld, zoals recent de Burgerzaal, en ook tentoonstellingen als deze maken dit mogelijk.
Openingstijden
De verbondsbrieven zijn tot en met 28 juni te zien in de Walburgiskerk. De openingstijden zijn dinsdag tot en met zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur en op zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Een bezoek aan de kerk kost 5,50 euro. Dit is inclusief een bezoek aan de tentoonstelling en aan de Librije, de audiotour in de kerk en een beklimming van de toren.
