Zutphen – Archeologen van de gemeente Zutphen deden de afgelopen weken opgravingen naar een van de oudste bedrijfscomplexen van De Mars: zaagmolencomplex De Zwaan. Dit was een van de drie windmolens die rond 1800 aan de IJssel stonden.
Zaagmolencomplex De Zwaan
Zaagmolencomplex De Zwaan maakte deel uit van een grote houtzagerij die tot het einde van de 19e eeuw bestaan heeft. In het opgravingsgebied troffen archeologen de funderingen aan van de windmolen, een stoomzaagmolen, diverse loodsen en de watergangen waarin het hout werd bewaard (‘gewaterd’, om de werking uit het hout te halen en het geschikt te maken voor verwerking tot bouwhout).
Begraafplaats koeien en paarden
Op de plaats van de windmolen bleek tot verrassing van de onderzoekers een begraafplaats van vele tientallen koeien en paarden te liggen. Onderzocht wordt of de beesten slachtoffers waren van een of meerdere vee-epidemieën, eerder in de 18e eeuw. De opgravingen vonden plaats aan de Bolwerkseweg, waar tot voor kort het wijkje ‘De Voormars’ stond. Het is een van de te ontwikkelen bouwterreinen voor de nieuwwijk Noorderhaven. Dit terrein werd gesaneerd en onderzocht op niet-gesprongen explosieven. Het archeologisch onderzoek werd parallel aan deze onderzoeken uitgevoerd. In 2018 deden de archeologen al onderzoek naar de Lijmerij, een lijmfabriek die in 1730 is gesticht en bestaan heeft tot 1834. De Mars heeft dus al zeer oude wortels als bedrijventerrein.
Zowel de begraafplaats van de runderen en paarden en de vondsten van het zaagmolenterrein zullen de komende tijd in de werkruimtes van team archeologie worden uitgewerkt en er zal een uitvoerige rapportage verschijnen over het onderzoek.
