Het aantal muskusratten dat in de Zeeuwse binnenwateren wordt gevangen, neemt verder af. In het jaar 2023 ving het waterschap 3.805 muskusratten. Dat zijn er 700 minder dan 2022 en een afname van ongeveer 16%. Door het investeren in extra bestrijders en intensievere samenwerking aan o.a. de Vlaamse grens, zet het waterschap de in 2022 ingezette daling verder voort. Er werd geen enkele beverrat gevangen. Landelijk nam het aantal vangsten juist toe.
Portefeuillehouder Wim van Gorsel is tevreden met het resultaat. “Waterveiligheid staat voorop. Het voorkomen van graafschade aan oevers en het voorkomen van stremmingen in de waterafvoer hoort daar ook bij. Op alle vlakken zien we dat het watersysteem te lijden heeft aan schade die door exoten, planten en dieren die hier van nature niet thuishoren, wordt toegebracht. Een professionele aanpak van de bestrijding van exoten blijft daarom een noodzakelijke investering om het watersysteem toekomstbestendig te houden.”
Zeeuwse inzet
In een groot deel van Zeeland is de populatie muskusratten onder controle. Er zijn een aantal aandachtsgebieden waar het aantal muskusratten wel daalt, maar het gebied nog niet voldoet aan de norm (zie kaart).
Gezamenlijk doel
Muskus- en beverratten worden actief bestreden door waterschappen omdat ze een risico vormen voor waterveiligheid en natuur. Het doel is om in 2034 geen levensvatbare populatie muskusratten meer te hebben in Nederland. Dat is het geval als er in Nederland minder dan 500 muskusratten per jaar worden gevangen.
De regionale verschillen in Nederland zijn groot. In gebieden met veel muskusratten zijn er opnieuw meer ratten gevangen, in andere gebieden zet de ingezette daling van muskusratvangsten juist door. Omdat deze waterratten zich niet aan grenzen houden, is samenwerking met bijvoorbeeld Belgische bestrijders van belang. In België is de populatie ongeveer gelijk met die in Zeeland.
Graafschade muskusratten
Het bestrijden van de muskusrat is een kerntaak van het waterschap Scheldestromen. Muskusratten hebben het goed naar hun zin in een waterrijke omgeving als Zeeland en verzetten jaarlijks met gemak twaalf kruiwagens grond. Ze kunnen daarmee de stabiliteit van oevers, wegen en dijken aantasten. De waterafvoer wordt belemmerd doordat er grote hoeveelheden grond in waterlopen terechtkomt.
Het dier heeft nauwelijks vijanden en het plant zich, met zo’n twintig nakomelingen per jaar, razendsnel voort. Dit heeft ook een negatieve impact op de biodiversiteit. Muskusratten eten planten als riet en lisdodde weg, en verdringen daardoor inheemse diersoorten zoals de zwarte stern, de roerdomp en de kleine karekiet. Deze vogels leven in het riet, waar ook de ratten hun leefomgeving hebben. De muskusrat staat op de Europese lijst van invasieve exoten. Het waterschap heeft de plicht om de muskusrat weg te vangen en actief te bestrijden.
