De grasmat aan de landzijde van de Vechtdijk tussen Dalfsen en Zwolle is sterker dan gedacht. Daardoor is er de komende jaren mogelijk op minder plekken versterking van de grasmat nodig. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Gras op zand’ dat het Waterschap Drents Overijsselse Delta met Deltares, Infram-Hydren en Radboud Universiteit Nijmegen heeft uitgevoerd. Dit innovatieproject is onderdeel van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).
Grasmat houdt dijken goed
Uit het onderzoek blijkt dat de grasbekleding op de dijk zich goed houdt wanneer er water over de dijk stroomt. Dagelijks bestuurslid Breun Breunissen: “Sterker nog: tijdens de proeven is veel meer water over de dijk gestroomd dan dat we bij extreem hoogwater op de Vecht kunnen toestaan. In meer dan de helft van de situaties is de grasmat niet kapot gegaan. Dat is een beter resultaat dan we vooraf verwachtten.”
Onderzoek naar ‘golfklappen’
Ook is getest of de grasmat tegen zogenaamde golfklappen kan: een grote hoeveelheid water die in één keer op de dijk valt wanneer een golf breekt op de rivierzijde van de dijk. Breunissen: “De grasmat op de zandige Vechtdijk is daar helaas niet goed tegen bestand en blijkt alleen sterk genoeg te zijn om kleine golven tegen te houden. Dit betekent dat een groot deel van de helling aan de rivierzijde van de dijk versterkt moet worden om bij hoogwater en storm het gebied achter de Vecht te beschermen tegen overstromingen.”
Veilige Vecht
De resultaten van het Gras op zand-onderzoek gebruikt het waterschap in het project Veilige Vecht, waarbij de Vechtdijken tussen Dalfsen en Zwolle worden versterkt. Breunissen: “Met deze resultaten is er naar verwachting minder ophoging van de bovenkant van de dijk en minder versterking van een groot deel van de grasbekleding aan de landzijde van de dijk nodig. Wel blijkt dus dat de grasmat aan de rivierzijde niet overal sterk genoeg is. We onderzoeken nog welke maatregelen nodig zijn.”
Dat er aan de landzijde minder moet gebeuren, scheelt in de kosten en ingrepen in de natuur en het landschap langs de dijk. Bovendien beperkt het de hinder van de dijkversterking voor bewoners langs de Vecht. Eind dit voorjaar is bekend op welke trajecten langs de Vecht de grasmat minder versterkt hoeft te worden.
Testen op de dijk
Van december 2020 tot en met maart 2021 zijn praktijkproeven uitgevoerd. Op drie locaties op de Vechtdijk tussen Dalfsen en Zwolle stond een stellage waarmee golven werden nagebootst, die over en op de dijk klotsten. Het waterschap onderzocht hoelang het duurt voordat de grasmat kapot ging en hoe schade ontstaat. Na de proeven zijn de beschadigingen hersteld en extra in de gaten gehouden. Daarna zijn alle meetgegevens, video’s en foto’s geanalyseerd en is een nieuwe richtlijn opgesteld over hoe dijkprofessionals de sterkte van een grasbekleding bij dijken met een zandondergrond kunnen berekenen.
Meer informatie op www.wdodelta.nl/grasopzand en www.hoogwaterbeschermingsprogramma.nl
