Binnenland – Dalende inkomsten en stijgende huren veroorzaken steeds vaker langdurige geldproblemen voor huurders. Steeds meer huurders zitten langdurig financieel in de knel.
Huurders de dupe
Zodra het opbrengen van de woonlasten moeilijk wordt, is de kans kleiner dan voorheen dat de situatie van huurders snel verbetert. Het lukte in 2012 37 procent van de ‘arme huurders’ vier jaar achtereen nauwelijks om de rekeningen te betalen. Drie jaar later lag dit percentage met bijna 55 procent beduidend hoger.
Dat blijkt uit een onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) dat vandaag wordt gepubliceerd. Het gaat om huurders die moeite hebben met het betalen van vaste lasten als huur, gas, water en licht. Ook hebben ze nauwelijks geld voor voeding en kleding. Onderzoeker Frans Schilder verwacht niet dat deze groep binnenkort kleiner wordt. “Het inkomen van deze huurders zit op of rond het bijstandsniveau. De problemen verdwijnen alleen als hun inkomen stijgt. Maar lang niet iedereen heeft zicht op een baan.”
Vorig jaar al maakte het PBL bekend dat de groep huurders die financieel moeilijk uit de voeten kan, fors is gestegen: van 5 procent in 2002 naar 18 procent in 2015. In het huidige rapport gaan de onderzoekers niet alleen in op de achterliggende oorzaken, maar bekijken ze ook hoelang huurders vastzitten aan hun schamele inkomen. Voor dat doel vergeleek PBL het inkomen van huurders die in 2009 en in 2012 financieel in de knel zaten met hun inkomsten drie jaar later.
Oorzaken
Dat de groep huurders die het langdurig moeilijk heeft zo fors is gestegen, heeft volgens onderzoeker Schilder twee oorzaken. Enerzijds daalden de inkomsten van deze groep mensen. “Ze verloren hun baan of gingen scheiden.” Anderzijds stegen de woonlasten. “Door de inkomensafhankelijke huurstijging zijn de huren flink omhoog gegaan”, legt Schilder uit.
Daar komt nog eens bij dat er de afgelopen jaren op de huursubsidie is bezuinigd. En het aandeel goedkope sociale huurwoningen (tot 414 euro) daalde in een tijdsbestek van vijftien jaar van 29 tot 19 procent.
Een 44-jarige huurder, die vanwege problemen met haar huisbaas anoniem wil blijven, ervaart het aan den lijve. In vier jaar tijd zag ze haar huur stijgen van 660 euro naar zo’n 714 euro in de maand. “Ik werk als chauffeur en als postbode. Omdat ik minder ben gaan werken – voorheen had ik drie banen – wordt mijn inkomen aangevuld tot bijstandsniveau. Dat is 983 euro in de maand. Als ik de huursubsidie meereken, gaat 40 procent van mijn inkomen op aan mijn huur.” Een goedkoper huis is geen optie, zegt de huurder. “Dit huis was juist goedkoper dan mijn vorige woning. En het aanbod is er simpelweg niet.”
Zelfstandigen en jongeren
Het zijn vaker zelfstandigen en jongvolwassenen tot 25 jaar die langdurig moeite hebben met het ophoesten van de vaste lasten. Dat jongeren zolang in de knel zitten, verbaasde Schilder. “Er werd al aan gedacht om jongeren duurdere huurwoningen toe te wijzen, omdat wordt verondersteld dat hun inkomen toch wel zal stijgen. Maar dat blijkt nu een risicovolle strategie.”
Volgens de Woonbond, de grootste huurdersorganisatie van het land, ligt de oplossing van dit probleem bij het afschaffen van de verhuurderheffing. Met die heffing spekken woningcorporaties de staatskas jaarlijks met 1,7 miljard euro. Bij het invoeren van de heffing gaf het kabinet de corporaties de gelegenheid om de huren harder te laten stijgen.
“Als die heffing wordt afgeschaft, kunnen de huren gemiddeld met tien procent omlaag”, zegt directeur Ronald Paping. Zitten woningcorporaties daarop te wachten? “Nee, maar die zien ook dat het zo niet langer kan. Als er een deal wordt gesloten waarmee ook de verhuurderheffing wordt afgeschaft, hebben ze er best oor naar. De politiek is nu dus aan zet.”
