Baflo – De vader van een meisje dat in 2011 in Baflo werd doodgeslagen door een asielzoeker, bezoekt de dader al jaren elke maand in zijn cel. Ze schreven samen een boek over de gebeurtenissen rond dit drama, en waarschuwen ze voor de gevaren van antidepressiva.
Eddy Hekman, de vader van het meisje, is nooit echt kwaad op de dader geweest, zegt hij in een interview met de Volkskrant. De asielzoeker, Alasam Samarie uit Benin, had al enkele jaren een relatie met zijn dochter.
‘Vanaf dag één vroeg ik me af: hoe kan dit?’, zegt Hekman. ‘Hij was een onderdeel van ons gezin. We kennen hem niet als agressief, integendeel.’ Hekman vertelt hoe hij drie maanden na het overlijden van zijn dochter een eerste, emotionele ontmoeting met hem had in de gevangenis. ‘De bewaker zei met trillende stem tegen ons dat hij zoiets nog nooit had meegemaakt.’
In 2011 doodde Samarie Hekmans dochter door haar met een brandblusser te slaan. Daarna schoot hij een politieman met diens eigen wapen dood. Politieagenten verklaarden dat hij tijdens de extreme geweldsexplosie onbereikbaar was. Ze omschreven hem als ‘een zombie met lege ogen’ en ‘een leeg omhulsel zonder ziel’.
Kort daarvoor had Samarie te horen gekregen dat hij was uitgeprocedeerd. Ondanks frustraties daarover, vermoeden Hekman en Samarie toch dat vooral het antidepressivum paroxetine een grote rol bij het geweld heeft gespeeld. Samarie was aan het afbouwen, maar verhoogde op de bewuste dag op advies van de psychiater de dosis. Volgens Hekman is dat waarschijnlijk het drievoudige geweest. Paroxetine kan in zeldzame gevallen agressie als bijwerking hebben, stellen het Bijwerkingencentrum Lareb en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG).
‘Als je kijkt naar soortgelijke zaken waarin paroxetine een rol speelt, zie je sterke overeenkomsten’, zegt Hekman. Hij wijst op de zaken van Ids Idsardi, die drie personen neerschoot, Grietje S., die haar 2-jarig zoontje wurgde en Elzelien K., die haar man en dochter met een bijl doodsloeg.
‘Het plotselinge door het lint gaan, de absurditeit van het geweld, daders die zich vrijwel niets kunnen herinneren, nergens op reageren en vaak vreemd uit hun ogen kijken – dat zie je steeds terug. Ze plegen excessief, onbegrijpelijk, wild geweld. Zonder enige redelijkheid. In die prozac killings zit geen enkele logica.’
Hekman pleit voor een bewustere keuze voor het middel – ‘kijk ook naar alternatieven’ – en betere begeleiding van gebruikers in de op- en afbouwfase. Juist bij schommelingen in de bloedspiegel is het risico het grootst. ‘Artsen en intimi moeten monitoren of er geen schadelijke bijwerkingen optreden.’
Ook is Hekman kritisch over de manier waarop de overheid omgaat met asielzoekers die afhankelijk zijn van medicijnen. ‘Als je asielzoeker bent en je gebruikt medicatie, dan vraagt de IND bij het land van herkomst of die medicijnen daar verkrijgbaar zijn. Als het antwoord ja is, mag je zo iemand terugsturen. Maar of je die medicatie ook daadwerkelijk kunt krijgen, is een heel ander verhaal.’ Omdat paroxetine moeilijk verkrijgbaar is in Benin, was Samarie het middel aan het afbouwen.
Hoewel meerdere getuige-deskundigen betoogden dat de paroxetine een rol speelde bij het delict, deed de rechter daar geen uitspraak over. Wel oordeelde het hof dat Samarie tijdens het doden van Hekmans dochter ontoerekeningsvatbaar was. Hij kreeg 5,5 jaar cel en tbs.
Vorige week waarschuwde ook de tot 24 jaar cel veroordeelde moordenaar Ids Idsardi in de Volkskrant voor het middel paroxetine. Bij Idsardi is na een zeven weken durend wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat het middel bij hem tot agitatie en agressie leidt. Idsardi schoot in 2008 drie mensen neer. Een van hen overleed. De rechter kende, mede door onenigheid tussen deskundigen, in het vonnis geen rol toe aan het middel. Idsardi’s buitenproportionele geweldsuitbarsting vertoont grote overeenkomsten met die van Alasam Samarie en andere daders van zogenoemde prozac killings.
