De coronacrisis heeft grote sociale gevolgen voor jongeren, ZZP-ers en flexwerkers. In korte tijd is hun bestaanszekerheid onzeker geworden en dreigen financiële problemen. Oplopende schulden kunnen leiden tot andere problemen zoals stress, eenzaamheid, huiselijk geweld, leerachterstanden of zelfs dakloosheid. Dat is één van de conclusies van de Tijdelijke Werkgroep Sociale Impact die vandaag haar bevindingen aan het kabinet heeft overhandigd. De Werkgroep pleit voor een breed schuldenoffensief om te voorkomen dat problemen zich opstapelen.
Sociale gevolgen coronacrisis
De gevolgen van de coronacrisis zijn groot voor iedereen in Nederland. Naast de medische en economische gevolgen zijn er zorgen over de sociale gevolgen. Groepen die het al moeilijk hadden worden hard geraakt: de half miljoen arme gezinnen, slachtoffers van huiselijk geweld, dak- en thuislozen, laag geletterden, mensen met een arbeidsbeperking of met GGZ-problematiek. Daarnaast ontstaan nu snel nieuwe kwetsbare groepen, zoals ZZP’ers, flexwerkers en afgestudeerde jongeren van het MBO, HBO of de universiteit.
Analyse van de impact
De Tijdelijke Werkgroep Sociale Impact heeft de afgelopen weken een analyse gemaakt van de sociale gevolgen van de coronacrisis. In het rapport staan drie aandachtspunten voor de toekomst.
- De ontferming over nieuwe en bestaande en kwetsbare groepen.
Vroegtijdige hulp kan verergering van financiële en sociale problemen voorkomen. Verken verruiming van het kwijtscheldingsbeleid en start een breed schuldenoffensief.
Onderzoek of werk met behoud van uitkering mogelijk is. Om te voorkomen dat (tijdelijke) werkloosheid tot oplopende schulden leidt. - Het versterken van de samenwerking tussen overheden en lokale coalities
Geef burgers vertrouwen en handelingsruimte. Schrap regels en zorg voor flexibiliteit zodat nieuw lokaal maatwerk snel kan worden toepast. - Geef mensen en in het bijzonder jongeren regie over eigen leven en een grotere stem bij de besluitvorming over hun toekomst.
Een voorbeeld van regie is de aanbeveling van de Raad Volksgezondheid & Samenleven om alleenstaanden zelf invulling te laten geven aan het begrip huishouden, zodat zij met een beperkt aantal personen een tijdelijk ‘huishouden’ kunnen vormen.
Nodig kinderen en jongeren uit om mee te denken over de nieuwe 1,5 meter samenleving, vraag bijvoorbeeld om ideeën voor de inrichting van scholen en de openbare ruimte voor hun vrijetijdsbesteding. Spoor onderwijs en jeugdwerk aan om hen hierin te begeleiden.
De werkgroep stelt voor de veerkracht in alle Nederlandse gemeenten te versterken en goede initiatieven uit te wisselen. In het rapport staan tientallen voorbeelden: van het project Maatjes Onderwijs in Den Haag waarin kinderen met schoolwerk worden begeleid, het project Crisiswoningen in Delft voor mensen met acute huisvestingsproblemen, het Jongerenperspectieffonds in Arnhem en Almelo, de dagbesteding van dementerende bejaarden in Dordrecht, de laptopregelingen in Gouda of de ondersteuning van de Voedselbank in Hilversum.
Tijdelijke werkgroep Sociale Impact
Deelnemers aan de Tijdelijke Werkgroep Sociale Impact van het Coronavirus zijn: voorzitter Femke Halsema (Burgemeester Amsterdam), Paul Depla (burgemeester Breda, voorzitter G40), Leonard Geluk (directeur VNG), Kim Putters (directeur SCP), Hans Boutellier (Verwey – Jonker Instituut, bijzonder hoogleraar VU) en Micha de Winter (emeritus hoogleraar Universiteit van Utrecht). Bij de besprekingen waren ook de ministers Grapperhaus en Koolmees aanwezig.
