Te bouwen nieuwbouwwoningen worden de komende jaren steeds betaalbaarder, zo blijkt uit de prognoses van het Haagse stadsbestuur in de Voortgangsrapportage woningbouwproductie 2023. Uit de door het college gepresenteerde ‘planvoorraad’ komt naar voren dat de komende vier jaar ruim 30 procent van de nieuw te bouwen woningen uit sociale huurwoningen zal bestaan en rond de 20 procent uit middenhuur.
“Daarmee voldoen we steeds beter aan de betaalbaarheidsnormen die we sinds vier jaar steeds strakker en effectiever weten te hanteren”, stelt wethouder Volkshuisvesting Martijn Balster. “En dat is nodig: want er is grote behoefte aan betaalbare woningen in de stad. Nu vasthouden en volhouden.”
Woningproductie
Net als in andere gemeenten nam de Haagse woningvoorraad in 2023 in aantallen minder toe dan de twee jaar daarvoor. In totaal kwamen er vorig jaar in Den Haag 1977 woningen bij en werden er 1820 woningen in aanbouw genomen. Er zijn daarentegen voor ruim 5000 woningen bouwvergunningen afgegeven: woningen waarvan wordt verwacht dat ze de komende tijd in aanbouw zullen worden genomen.
Dat de nieuwbouw in 2023 achterblijft, heeft vooral te maken met macro-economische en geopolitieke ontwikkelingen (met o.a. stijgende bouwkosten en stijgende rentes tot gevolg) en met knelpunten als stikstof, netcongestie en lange bezwaarprocedures. In de rest van Nederland zijn daarvan vergelijkbare effecten op de woningproductie te zien.
Planvoorraad
Met een goedgevulde planvoorraad tot 2030 zijn de vooruitzichten in Den Haag op de langere termijn goed, al zal de dip in de productie naar verwachting ook dit jaar nog aanhouden. Lichtpuntje is dat de rentes en de bouwkosten sinds het einde van 2023 stabiliseren en soms ook licht dalen, wat bevorderend is voor het herstel van de woningproductie.
Grote Haagse projecten die in 2023 door de eerdergenoemde problemen (nog) niet in aanbouw konden worden genomen zijn Waldorp Four (1.175 woningen), The Grace (1.450 woningen), BoogieWoogie (580 woningen), Binck Blocks (295 woningen) en Assumburgweg (548 woningen). De gemeente zet zich in om deze projecten op korte termijn vlot te trekken. Zo is onder meer voor Waldorp Four en The Grace een forse Start Bouw Subsidie (SBI) van het Rijk in de wacht gesleept. Hetzelfde gebeurde bij 4 andere projecten.
Nieuwbouw steeds betaalbaarder
Sinds 2020 zet de gemeente Den Haag in op een groter aandeel van betaalbare woningen (30 procent sociaal en 20 procent middenhuur als eis, 20 procent betaalbare koop als wens). Bij de in 2023 in aanbouw genomen woningen wordt nog niet aan de normen voldaan. Dit omdat een aantal vergunde bouwplannen stamt van voor 2020, dus van voor de nieuwe betaalbaarheidsnormen werden gehanteerd. Wel steeg de betaalbaarheid van opgeleverde nieuwbouwwoningen: naar 38 procent in het segment sociale huur, 20 procent middenhuur en 7 procent betaalbare koop.
Optimistisch is de wethouder Volkshuisvesting over de meerjarenprognoses: “Ruim een derde van de nieuwbouwwoningen in de planning is een sociale huurwoning en ook voor het middensegment zitten we op koers. In de aanstaande Woonvisie van de gemeente zullen maatregelen worden voorgesteld die helpen om de gestelde ambitie nog beter te realiseren en deze voor grote én kleine plannen vol te kunnen houden. Dat is hard nodig, omdat Haagse woningzoekenden met een laag- of middeninkomen het nu ongekend moeilijk hebben.”
De gemeente Den Haag heeft de afgelopen jaren sterker de regie genomen bij het realiseren van meer betaalbare woningen, onder meer door strakkere normen voor betaalbaarheid te hanteren bij nieuwbouw. Ook het Urgentieprogramma betaalbare woningbouw (RIS305713), waarbinnen actief wordt gezocht naar nieuwe locaties voor extra betaalbare woningen, draagt eraan bij. Daarnaast zoekt de gemeente In het kader van het Doorbraakplan huisvesting zorgdoelgroepen en statushouders (RIS310114) naar bestaande gebouwen die te gebruiken zijn om in de grote woonbehoefte van verschillende aandachtsgroepen te voorzien.
Doorpakken op betaalbaarheid
In het laatste coalitieakkoord is afgesproken de betaalbaarheidsnormen verder naar boven bij te stellen. Deze zullen worden opgenomen in de nieuwe Woonvisie (30 procent sociaal, 25 procent middenhuur, 25 procent betaalbare koop). Het college bepleit verder bij het Rijk het versterken van de financiële positie van woningcorporaties, zodat zij kunnen blijven investeren in betaalbare woningbouw. De samenwerking met andere partners (private partijen, institutionele beleggers) wordt daarnaast nadrukkelijk gezocht.
Verder kan het percentage betaalbare woningen worden opgevoerd door ook aan kleinere projecten (<80 woningen) betaalbaarheidseisen te stellen, wat nu nog niet gebeurt. Deze en andere maatregelen zullen straks deel uitmaken van de Woonvisie, die binnenkort ter inzage ligt en na de zomer door de gemeenteraad zal worden behandeld en vastgesteld.
