Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Bergeijk heeft op 12 december 2023 besloten het proces en daarmee het project ‘grootschalige zonne- en windenergie in Bergeijk Zuid-West’ te stoppen. Het project kende zijn start in september 2020 toen het gebied, ook wel bekend als de Pielis, is opengesteld voor integrale ontwikkeling van zowel zonne- als windenergie. Inwoners, organisaties en coöperaties zijn in de gelegenheid gesteld om hier een projectvoorstel voor in te dienen.
Met twee initiatiefnemers heeft de gemeente de afgelopen twee jaar een beoordelingstraject doorlopen. Beide projectvoorstellen zijn, door een onafhankelijk deskundigenpanel, getoetst aan het door de raad vastgestelde beleid. Omdat na drie beoordelingsronden beide projectvoorstellen nog steeds onvoldoende beoordeeld zijn, heeft de gemeente besloten het proces te beëindigen. De komende periode gaat de gemeente het beleid en het proces evalueren en onderzoeken hoe alsnog te kunnen voldoen aan de doelstelling om energieneutraal te worden.
Achtergrond
In 2020 heeft de gemeenteraad het gebied Bergeijk Zuid-West, ook wel bekend als De Pielis, aangewezen voor het realiseren van grootschalige opwek van duurzame energie. De gemeente Bergeijk heeft het doel om in 2030 energieneutraal te zijn. Dat betekent dat we duurzame energie moeten gaan opwekken. Grootschalige energieopwekking is hiervoor noodzakelijk.
De gemeente Bergeijk heeft samen met de andere Kempengemeenten een beleid opgesteld met de eisen en voorwaarden waaraan wij vinden dat een projectvoorstel voor grootschalige zonne- en windenergie moet voldoen. In het beleid zijn ook regels opgenomen voor hoe projectvoorstellen beoordeeld moeten worden. Dat gebeurt door een deskundigenpanel, een groep onafhankelijke experts, aan de hand van een toetsingskader. De gemeente verleent alleen samenwerking aan een projectvoorstel dat voldoet aan alle ruimtelijke en sociaal-maatschappelijke voorwaarden.
Proces en beoordeling
In april 2020 heeft de gemeenteraad van Bergeijk het ‘beleid voor grootschalige zonne- en windenergie in de Kempen’ vastgesteld. Ook is besloten om het voorkeursgebied Bergeijk Zuid-West vanaf 1 september 2020 tot en met 28 februari 2021 open te stellen voor integrale ontwikkeling van zowel zonne- als windenergie.
Binnen de gestelde termijn heeft de gemeente zeven projectvoorstellen ontvangen. Het beleid, voorgeschreven door de gemeente, beschrijft de voorkeur om medewerking te verlenen aan één projectvoorstel. Daarom is de initiatiefnemers gevraagd om samen te werken en te komen tot een gezamenlijk voorstel. Hiervoor is een deadline van 31 oktober 2021 aangehouden. Uiteindelijk konden niet alle initiatiefnemers elkaar vinden waardoor er twee projectvoorstellen (waarbij verschillende partijen samenwerken) over zijn gebleven. Van november 2021 tot en met februari 2022 zijn beide projectvoorstellen voor de eerste keer door het deskundigenpanel getoetst aan het vastgestelde beleid- en toetsingskader. De bevindingen zijn april 2022 teruggekoppeld aan de initiatiefnemers.
Derde en laatst beoordelingsronde
Eind 2022 hebben beide initiatiefnemers de projectvoorstellen verbeterd aan de hand van de eerder teruggekoppelde bevindingen van het deskundigenpanel. Begin 2023 zijn beide voorstellen opnieuw ingediend voor een tweede beoordelingsronde. Na deze beoordeling, in mei 2023, heeft het deskundigenpanel advies uitgebracht aan het college van B&W van de gemeente Bergeijk voor het vervolgproces. De conclusie van het panel was dat beide voorstellen nog steeds niet voldeden aan alle voorwaarden van het beleid en toetsingskader.
Omdat de initiatieven complementair zijn aan elkaar, was het advies om in een laatste poging de initiatiefnemers te verzoeken om samen door te gaan. Samenwerken zou één gezamenlijk projectvoorstel opleveren dat aan alle voorwaarden zou voldoen. De initiatiefnemers zijn hier niet op ingegaan en daarom werd een derde en laatste beoordelingsronde aangekondigd. Deze heeft plaatsgevonden in oktober 2023.
Conclusie
Uit de meest recente derde en laatste beoordeling van het deskundigenpanel blijkt dat beide projectvoorstellen nog steeds onvoldoende scoren op tenminste één van de criteria van het toetsingskader. Voor de gemeente is het belangrijk dat een projectvoorstel voldoet aan alle gestelde voorwaarden en eisen, voordat het project wordt gegund. Er is afgewogen of de behaalde onvoldoendes mogelijk te herstellen zijn in het vervolgproces. De gemeente Bergeijk ziet de behaalde onvoldoendes echter als niet herstelbaar. De projectvoorstellen geven niet het vertrouwen dat het project gerealiseerd kan worden onder het, door de gemeente gestelde, beleid en toetsingskader met voorwaarden en eisen. Daarom besluit het college om het proces en de openstelling van Bergeijk Zuid-West te beëindigen.
Vervolg
De komende periode gaat de gemeente het beleid en het proces evalueren en onderzoeken hoe alsnog te kunnen voldoen aan de doelstelling om energieneutraal te worden.
