Het college van B&W heeft het concept-inrichtingsplan voor de Grote Markt vastgesteld. De komende weken worden gebruikt om dit inrichtingsplan te bespreken met inwoners en belanghebbenden en in het concept-inrichtingsplan de puntjes op de i te zetten. Eind dit jaar neemt de gemeenteraad een besluit over het definitieve voorstel. Het concept-inrichtingsplan is een verdere uitwerking van het in januari door de gemeenteraad vastgestelde Programma van Eisen. Opvallend onderdeel is de plaatsing van een groep bomen aan de oostzijde van het open plein. Het is een nieuwe verblijfsplek op het open, nu nog bijna volledig versteende plein.
Concept-inrichtingsplan
De plaatsing van de bomen komt tegemoet aan de duidelijk uitgesproken wens van velen voor meer groen. Ook is hier nadrukkelijk voor gekozen met het oog op de klimaatverandering en de daarmee gepaard gaande stijgende zomerse temperaturen. De bomengroep is een belangrijke eigentijdse toevoeging die het plein vriendelijker en aantrekkelijker maakt. Een ander opvallend onderdeel van het concept-inrichtingsplan zijn de water-, zit- en speelelementen. Die zijn geplaatst in een herkenbare zone langs de randen van de Grote Markt waar jong en oud straks – veel beter dan nu – aangenaam kunnen verblijven. De ruimte in het midden blijft verder leeg, waardoor het plein zijn eigen open karakter behoudt. De Martinitoren en het Stadhuis blijven voor iedereen goed zichtbaar en er is volop ruimte voor de kermis en evenementen. Fietsers gaan via twee noord-zuid routes over het centrale plein van Groningen. Na besluitvorming kan de uitvoering van het plan rond het voorjaar van 2022 starten.
Ruimte voor de voetganger
De aanpak van de Grote Markt is een van de meest in het oog springende uitwerkingen van de visie Bestemming Binnenstad. De afgelopen jaren zijn er al verschillende straten heringericht. Stap voor stap kwam er meer ‘ruimte voor jou’, met de voetganger op nummer 1. In de toekomst verdwijnen daarom ook de bussen van de Grote Markt. Dat levert veel extra ruimte op en maakt het plein veiliger en aantrekkelijker om te verblijven. Ook zijn de afgelopen jaren de wensen voor de Grote Markt op verschillende momenten vanuit de samenleving opgehaald. Die wensen zijn daarna verwerkt in het Programma van Eisen dat begin dit jaar door de gemeenteraad is vastgesteld. Op basis van de daarin opgenomen uitgangspunten en keuzes is nu het door het college van B&W het voorgestelde concept-inrichtingsplan opgesteld. Hierin is nauw samengewerkt met het gerenommeerde landschapsarchitectenbureau Vogt LA en Berte Daan Landschap. Het college gaat de komende weken in gesprek met onder andere inwoners, ondernemers en andere belanghebbenden om daarna in detail de puntjes op de i te zetten.
Respect voor historie met eigentijdse aanpassingen
Het concept-inrichtingsplan geeft met respect en oog voor de historie een invulling aan de Grote Markt die bij deze tijd past. Het plein zelf blijft daarbij in principe voor het grootste deel leeg. Er is zo – net als nu – volop ruimte om het plein en de omliggende bebouwing te beleven, maar ook om er evenementen en samenkomsten te houden. In een speciale zone langs de randen rond het middenplein komen zowel de commerciële terrassen als de vele extra openbare zitgelegenheden. Die verschillende sfeerplekken rondom worden als het ware in een lijn opgebouwd samen met speelelementen, bomen, wellicht nog ander groen en verlichting. Dat voorkomt verrommeling van het plein. In de zomer is er in die zone aan de noordzijde volop sprankelend water ter verkoeling en verpozing. Op dezelfde plek kan er in de winter mogelijk zelfs ook geschaatst worden. Standplaatshouders krijgen een plek langs de noordwestzijde. Taxístandplaatsen verdwijnen van de Grote Markt en zullen in de directe omgeving hun plek krijgen.
Investeren in noodzakelijk groen
Op de Grote Markt waren eeuwenlang geen bomen. Dat gaat veranderen. B&W willen in deze tijd van klimaatverandering en hittestress fors in groen investeren. Niet in nieuwe, losse bomen, maar vooral door middel van een groep van in totaal zo’n 25 bomen op het open plein, aan de oostzijde. Samen met het Stadhuis en de Martinitoren ontstaat zo een eigentijdse derde hoofdrolspeler op de Grote Markt. De wanden en hoeken van het plein blijven ook in de toekomst goed zichtbaar. De looproutes naar zowel het Forum als de Martinitoren blijven op deze manier eveneens goed functioneren. De bomengroep verhoogt als nieuwe ontmoetingsplek tegelijkertijd de aantrekkingskracht van de oostzijde van de Grote Markt. De komende weken wordt bepaald welke boomsoorten daar het beste passen. De windroos die nu in de bestrating zit, komt terug in het midden van de boomgroep maar dan in de vorm van een zitelement. Onder de bomen – met hoog opgesnoeide stammen ten behoeve van goed doorzicht – ontstaat zo een fijne verblijfsplek voor iedereen, met plekken in de schaduw en in het gefilterde zonlicht. Door de bomen bij elkaar te plaatsen, blijft er bovendien genoeg ruimte op het plein voor de kermis en andere evenementen met podia en zo’n 8.000 mensen aan publiek. Bij de entrees van het plein aan noordwest- en zuidzijde komen ook een aantal nieuwe bomen.
Goed toegankelijk voor iedereen
De bestrating van het plein in het concept-inrichtingsplan wordt uitgevoerd in een warm beige-grijze baksteen in combinatie met natuursteen, vergelijkbaar met de tinten van de Martinitoren. En zoveel mogelijk zonder drempels en optimaal begaanbaar, want het college wil dat de Grote Markt veilig en goed toegankelijk is voor iedereen. Waar extra geleiding nodig is, zal dat worden aangebracht. De oude stenen worden deels op het plein en deels elders in de stad hergebruikt. Twee fietsroutes maken de inrichting van het plein compleet. Er zijn twee routes in de noord-zuid-richting: tussen Oude Ebbingestraat en Gelkingestraat voor het Stadhuis langs en een route langs de oostwand. De doorgaande oost-west route gaat straks via de Guldenstraat, Rodeweeshuisstraat en Kwinkenplein richting Sint Jansstraat.
Later dit najaar definitief ontwerp
In het later dit najaar verschijnende definitieve uitvoeringsplan zullen de details verder zijn ingevuld. Denk bijvoorbeeld aan vorm, materiaalkeuze en precieze locaties voor de zit-, speel en waterelementen en aan welke boomsoorten het best passend zijn. Ook zullen de kosten voor de herinrichting dan duidelijk zijn omschreven en ligt er een voorstel voor de financiële dekking. De komende weken zal de informatie-uitwisseling met het publiek, rekening houdend met de geldende coronamaatregelen, vooral online plaatsvinden via de website jouwgrotemarkt.groningen.nl en social media. Op de Grote Markt zelf komen van 13 t/m 27 september grote panelen te staan, waar bezoekers meer informatie over de plannen kunnen vinden. Na vaststelling van het definitieve ontwerp door de gemeenteraad kan de herinrichting in het voorjaar van 2022 starten.
