Op de begraafplaats van de protestantse kerk in Farmsum is de plaquette voor de bijzondere status van graven van Molukse KNIL veteranen en hun partners onthuld. Burgemeester Ben Visser onthulde de plaquette samen met vertegenwoordigers van de Molukse gemeenschap Farmsum.
De Molukse gemeenschap uit Appingedam en Farmusm hebben in het herdenkingsjaar 70 jaar Molukkers in Nederland het college van Eemsdelta verzocht om een bijzondere status voor de grafmonumenten van hun ouders, die als KNIL-soldaten hebben meegevochten in het Nederlands Indisch leger en daardoor hun vaderland moesten verlaten. Het college en raad van Eemsdelta hebben in december 2022 de bijzondere status toegekend.
Op begraafplaats Rusthof en Stilleweer is de plaquette voor de bijzondere status van graven van Molukse KNIL veteranen en hun partners uit de gemeenschap Appingedam op 25 maart jl. onthuld. Wethouder Meindert Joostens onthulde de plaquette samen met vertegenwoordigers van de Molukse gemeenschap Appingedam.
Verhaal in leven houden
Burgemeester Ben Visser: “Met het toekennen van de bijzondere status aan graven van Molukse KNIL-veteranen en hun partners erkennen we dat de wijze van ontvangst en opvang destijds Nederland onwaardig is geweest en dat dit diepe sporen heeft nagelaten, tot de dag van vandaag. De raad en het college toont hiermee haar respect naar de loyale militairen die ons land trouw hebben gediend . En als gevolg daarvan niet meer veilig waren en met hun gezin hun vaderland moesten ontvluchten.”
De inzet van de Zuid-Molukse militairen van het KNIL
Tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1942 vechten Zuid-Molukse militairen van het KNIL tevergeefs tegen de binnenvallende Japanners. Als na WOII in 1945 de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog woedt, worden de KNIL-militairen door Nederland ingezet tegen de Indonesische nationalisten. In december 1949 draagt Nederland na een zeer gewelddadige strijd de soevereiniteit van Nederlands-Indië over aan de Republik Indonesia Serikat (Verenigde Staten van Indonesië), met ir. Soekarno als leider. Het KNIL zou worden opgeheven.
Republik Maluku Selatan
Tijdens de onderhandelingen, op 25 april 1950 wordt op het eiland Ambon de onafhankelijke Republik Maluku Selatan (Republiek der Zuid-Molukken ) uitgeroepen, maar de Indonesische regering erkent deze staat niet. Vele Molukse militairen steunen daarentegen de nieuwe republiek. Om de fragiele band met Indonesië niet onder druk te zetten en mede door een uitspraak van de VN die Nederland verbiedt om deze militairen tegen hun wil in op Java e.o. te demobiliseren, besluit de Nederlandse overheid in 1951 de militairen en hun gezinnen op dienstbevel naar Nederland te halen.
Tijdelijk opvang was zwaar en werd blijvend
De algemene verwachting is dat dit tijdelijk zal zijn, zo’n zes maanden. De militairen en hun families werden gehuisvest in kampen. De omstandigheden in de Nederlandse kampen waren zwaar en de verwachting dat hun verblijf tijdelijk was, kwam niet uit. De Molukkers werden later (soms onder dwang) gehuisvest in Molukse wijken verspreid over Nederlandse gemeenten. In de voormalige gemeente Appingedam is de eerste Molukse woonwijk in Nederland gebouwd.
