Rotterdam – Onze redactie was in de bijzondere gelegenheid om in gesprek te gaan met hoogheemraad en loco-dijkgraaf Toon van der Klugt, van het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard. Het hoogheemraadschap staat bij de meeste Nederlanders beter bekend als het waterschap, wat overigens niets met onze drinkwatermaatschappijen te maken heeft.
Meer daadkracht, effectief overleg
Van der Klugt heeft een indrukwekkende portefeuille aan bestuurlijke taken, maar komt vooral over als een nuchtere man, die van aanpakken houdt. Hij noemt het zelf “ondernemend besturen”, waarmee hij benadrukt dat het vooral aankomt op zaken praktisch voor elkaar krijgen. “Overleg is goed en nodig, maar vergaderen om het vergaderen proberen wij tot een minimum te beperken, want waterbeheer vraagt om zowel visie als daadkracht”, aldus Van der Klugt. “In ons college is de directe aandacht voor de verschillende taken verdeeld over vier dagelijks bestuurders, hoogheemraden genoemd, onder voorzitterschap van de dijkgraaf, en werken we met ongeveer 300 gemotiveerde medewerkers elke dag aan een effectief en efficiënt duurzaam waterbeheer.”
Zuiver oppervlaktewater van levensbelang
Soms wordt het waterschap nog wel eens aangezien voor de instantie die zorgt voor zuiver drinkwater. “Hoe begrijpelijk dat ook is, toch is het waterschap daar niet voor”, laat de waterschapsbestuurder ons weten. “Wij zorgen er wel voor dat rivieren, sloten, meren en ander oppervlaktewateren zo schoon mogelijk blijven of worden. Dit is niet alleen van belang voor bijvoorbeeld de natuur en de visstand in ons land, maar ook voor de kwaliteit van het zwemwater en de leefomgeving. Wij zuiveren het afvalwater van de burgers en bedrijven in dit gebied voordat het geloosd wordt op het oppervlaktewater. Voor deze grootschalige zuivering gebruiken wij hi-tech technieken en apparatuur die de gestelde duurzaamheidsnormen inmiddels al ver overschrijden”, zegt Van der Klugt met enige trots.
Waterstand tot onder de rand
Ook het sturen en beheren van de waterstanden valt onder de taken van het hoogheemraadschap. “Daarom zijn waterbergingen, en voldoende watergangen en sponswerking in zowel de stad als de polders en waarden in het Groene Hart van zulk groot belang. Hoewel sommige mensen graag her en der nieuwe woningen of bedrijfsterreinen zien verschijnen, is het juist nodig bij de ruimtelijke inrichting meer rekening te houden met het huidig en toekomstig waterbeheer en het veranderend klimaat. Zowel de steeds extremere regenval, als de stilzwijgend oprukkende verdroging, ervaren wij al. Deze zullen we, net als de grotere variatie van de hoge waterstanden in de rivieren, moeten kunnen opvangen. Anders krijgen wij allemaal natte voeten en grote problemen. Zeker in het gebied van Schieland en de Krimpenerwaard, dat met 5 tot 7 meter onder NAP het laagste gedeelte van Nederland is.”
Dijken versterken
Het versterken van de dijken langs onze rivieren is ook een taak van het Hoogheemraadschap. Dit is iets waar blijvend zorg aan besteed moet worden. Zo heeft Toon van der Klugt ook het project voor de dijkversterking van de IJsseldijk tussen Gouderak en Krimpen aan den IJssel in zijn portefeuille. “Deze dijk is voor nu nog geen gevaar, maar mag als je de ontwikkeling doortrekt gerust slecht genoemd worden. Op meerdere plekken is de ondergrond daarbij slap en gemengd van samenstelling. De dijk is smal met een zeer stijl binnentalud waardoor de stabiliteit niet meer berekend is op de toekomst. In dit veengebied zakken ook de dijken gemiddeld 1 centimeter per jaar en moet daarom aan de hoogte op verschillende plaatsen nu ook wat gedaan gaan worden.
Grote uitdaging
Een dijkversterking van de IJsseldijk is nog een hele uitdaging, zo blijkt. Met name omdat langs het hele traject zeer veel bebouwing strak tegen de dijk aan staat en de dijk ook de verbindingsweg en de toegang voor zo’n 750 woningen en bedrijven is. “Je kunt dus niet zomaar de dijk verbreden. Hij zal opgehoogd moeten worden, terwijl de zijkanten van de dijk stevig genoeg moeten worden en blijven. Mede door nieuwe technieken, bij voorbeeld het ‘nagelen van de dijk’ is dat mogelijk. We hebben de dijk opgedeeld in dijkvakken en per dijkvak onderzocht wat precies de opgave is en wat er misschien aan wensen of plannen meegekoppeld kan worden. In nauw overleg en samenwerking met bewoners en bedrijven langs de dijk, de gemeenten, historische vereniging, kennisinstituten en andere organisaties. Hun inbreng is waardevol. We onderzoeken in de breedte nu alle mogelijke oplossingen en komen straks met de voorgestelde beste oplossing voor elk dijkvak.”
Zuinigheid met vlijt, zorgt voor lagere tarieven
Van der Klugt vertelt: “Het waterschap is zeer innovatief en ook praktisch. Door investering en ontwikkeling van nieuwe technieken winnen we steeds meer energie uit afvalwater en tezamen met overige duurzame maatregelen dalen daardoor de kosten. Dat voordeel houden we niet zelf, maar geven we direct door in lagere tarieven. Hierdoor is het mogelijk dat de belastingen die burgers en bedrijven betalen voor het zuiveren van hun afvalwater aan het Hoogheemraadschap in 2018 (via de RGB, red.) dit jaar opnieuw op een aantal punten flink lager is geworden. Zo houden wij per saldo de tarieven laag, ook in 2018.”
Verkiezingen
Toon van der Klugt is een boeiende man, die meer doet denken aan een ondernemer, dan aan een bestuurder. Hijzelf noemt het ‘functioneel besturen’. Iedere vier jaar worden ook de leden van het algemeen bestuur van hoogheemraadschap gekozen. Dat is, vergelijkbaar met een gemeenteraad, het hoogste gezag, waaruit een dagelijks bestuur wordt gekozen. Dit gebeurt, tegelijkertijd met de verkiezingen van de Provinciale Staten, weer in maart 2019. Misschien toch een goed idee om u eens wat meer te verdiepen in de mensen van het waterschap, die zorgen voor schoon oppervlaktewater, droge voeten en sterke dijken.
