Op maandag 30 juni vindt in het Dorpshuis van Austerlitz een besloten bijeenkomst plaats ter afronding van de pilot Austerlitz natuurbranden. De bewonerswerkgroep Aanpak Natuurbranden overhandigt dan haar zelfontwikkelde maatregelen aan vertegenwoordigers van de gemeente Zeist, de Veiligheidsregio Utrecht (VRU), terreinbeheerders en andere betrokken partners. Burgemeester Joyce Langenacker is aanwezig om de documenten in ontvangst te nemen en namens het gemeentebestuur haar waardering uit te spreken voor de inzet van de werkgroep.
Burgemeester Joyce Langenacker: “De betrokkenheid van deze bewoners is bewonderenswaardig. Zij laten zien hoe groot de kracht van een gemeenschap kan zijn. Door hun inzet is Austerlitz nu beter voorbereid op mogelijke natuurbranden én is waardevolle kennis opgedaan voor andere dorpen.”
Van zorgen naar samenwerking in Austerlitz
De pilot ontstond na zorgen van inwoners over de toenemende droogte en het risico op natuurbranden. In 2023 organiseerde de gemeente, samen met VRU, Staatsbosbeheer en Utrechts Landschap, een bijeenkomst om het gesprek hierover te voeren. Vanuit deze bijeenkomst ontstond een actieve bewonerswerkgroep, die zich verdiepte in het thema en nauw samenwerkte met hulpdiensten, de gemeente en terreinbeheerders.
Lokaal initiatief met grote impact
De werkgroep stelde een vluchtplan op, ontwikkelde materialen zoals een meterkastkaart en vluchtkaart, en betrok het dorp via appgroepen en communicatieberichten. In overleg met professionals werden routes en plannen afgestemd, zodat deze aansluiten op de werkwijze van hulpdiensten. Deze inzet vergroot niet alleen de bewustwording, maar ook de weerbaarheid van het dorp. De bewoners introduceerden ook verzamelplekken in en rondom het dorp. Deze plekken bieden de mogelijkheid om elkaar te treffen bij dreiging van brand.
Lopend landelijk onderzoek naar schuilplekken
De gemeente staat open voor het verkennen en eventueel creëren van schuilplekken. In Nederland zijn er op dit moment geen kaders of richtlijnen beschikbaar waar een locatie aan moet voldoen. Waar moet bijvoorbeeld rekening mee worden gehouden qua locatie, materiaalgebruik en andere randvoorwaarden? Dit is zeer relevant, want een slecht ingerichte schuilplek kan juist extra risico’s opleveren. Voor nu blijft vluchten de veiligste optie. Er loopt momenteel een onderzoek van TNO naar de voorwaarden voor brandveilig schuilen, onder andere bij zorglocaties. De uitkomsten daarvan kunnen in de toekomst helpen bij het beoordelen van de mogelijkheden in Austerlitz.
Lessen voor de regio
De pilot Austerlitz is ook voor de VRU een leertraject geweest. De ontwikkelde materialen zijn gedeeld met andere gemeenten en vertaald naar regionale formats. Zo draagt dit lokale initiatief bij aan een bredere aanpak van natuurbrandrisico’s op de Utrechtse Heuvelrug en daarbuiten.
Waardering en vervolg
De bijeenkomst op 30 juni is een moment van waardering. De documenten en inzichten uit de pilot worden benut bij toekomstige planvorming. De VRU, de bewonerswerkgroep Aanpak Natuurbranden en de gemeente blijven in gesprek over het vervolg, waaronder mogelijke oefeningen of aanvullende communicatie. Ook de suggesties die zijn gedaan voor vervolgstappen worden meegenomen. Daarbij wordt gekeken naar de effectiviteit van de voorgestelde maatregelen, de beschikbare capaciteit en de rolverdeling tussen de gemeente en de veiligheidsregio.