Medemblik – Op het fietspad vanuit de Risdam in Hoorn richting Wognum en Hoogwoud fietsen dagelijks veel scholieren. En dat is te zien. In de berm ligt veel zwerfafval. Langs deze ‘snoeproute’ heeft gemeente Medemblik al enige tijd geleden blikvangers geplaatst. Om het gebruik hiervan extra te stimuleren zijn tijdelijke teksten op het wegdek aangebracht die de locatie van de blikvangers aankondigen. Afvalpromotors spreken de scholieren op de route aan en dagen ze uit hun afval in de blikvanger te gooien en te ‘scoren voor een beter milieu’.
Aanleiding
Dat de vervuiling in de berm langs de zogenaamde snoeproute behoorlijk is bleek wel uit de hoeveelheid lege blikjes, plastic flessen en verpakkingen die inwoners inzamelde in het kader van de Landelijke Opschoondag. Ook de opbrengst van de zwerfafvalbattle waarbij medewerkers van gemeente Medemblik een middagje afval gingen prikken bevestigde dit. Meneer Tillemans uit Nibbixwoud kwam met het idee om een actie uit te voeren op het fietspad Hoornse weg/Risdampad in Wognum. Hij maakt hier regelmatig foto’s van het zwerfafval. Samen met de gemeente wilde hij aan de slag om de, veelal, jongeren die er fietsen hun afval in de twee blikvangers te laten gooien.
Promoteam snoeproute
Twee afvalpromotors fietsen een stukje mee met de scholieren en vragen of ze de blikvanger gebruiken. De teksten op de weg zijn opgevallen. Ook de scholieren zien het. Af en toe staan de promotiemedewerkers bij de blikvanger om de fietsende jeugd aan te moedigen met hun afval een punt te scoren. De reacties hierop variëren; van “Ja, dat doe ik al!” of “Ik heb geen afval bij me!” tot “Nee dat doe ik niet!”. Wethouder Andrea van Langen fietste een deel van de snoeproute mee: “We spreken de jeugd rechtstreeksop hun gedrag aan. Want afval hoor in de afvalbak en jong geleerd is oud gedaan!”.
Schoon gedrag stimuleren
Naast overlast en inspanning om op te ruimen, heeft de aanwezigheid van zwerfafval invloed op het gedrag van mensen. Op plekken waar veel zwerfafval ligt, zijn mensen eerder geneigd afval op straat te gooien. Andersom geldt dat we in een schone omgeving minder snel afval weggooien. Daarnaast heeft onderzoek aangetoond dat mensen zich in een vervuilde omgeving minder snel veilig voelen. Met het opruimen van zwerfafval zijn veel kosten en inspanning gemoeid. Het is lastig om het zwerfvuil op te ruimen omdat het vaak in het groen of in de sloot ligt. Bovendien breekt het heel langzaam of helemaal niet af. En dat is slecht voor het milieu.
Zwerfafvalvergoeding
Voor de extra aanpak van zwerfafval maakt Medemblik aanspraak op de vergoeding die vanuit het ‘Afvalfonds Verpakkingen beschikbaar wordt verstrekt. Een coördinator zwerfafval pakt dit de komende jaren planmatig aan. Een deel van het geld wordt gebruikt om het zwerfafval zelf zo efficiënt mogelijk aan te pakken. Denk aan reiniging, extra afvalbakken, seabins in de haven, handhaving, enzovoorts. Met het andere deel zetten we in op bewustwording, gedragsbeïnvloeding en de aanpak bij de bron. Waarbij structureel wordt gewerkt aan preventie van zwerfafval door (weggooi)gedrag van mensen te beïnvloeden en vervuilingsbronnen zelf actief aan te pakken.
