Het onderwerp is al meer dan eens besproken: de treiterbuur die het leven van mensen in zijn omgeving niet alleen ongemakkelijk kan maken, maar soms zelf ook onmogelijk. Uit de verhalen van slachtoffers blijkt echter ook een ander verontrustend patroon terug te keren: instanties als woningbouw, buurtbemiddeling, wijkagenten, gemeente, politie, handhaving of andere hulpverlening gaan in de loop van het proces vaak de slachtoffers als het probleem zien.
Dat komt niet zozeer door misdragingen van slachtoffers, maar omdat zij steeds vaker, feller en gefrustreerder hun klachten van overlast door pest- en treitergedrag uiten bij genoemde instanties. Dat neemt niet alleen veel tijd in beslag, maar vaak kunnen instanties niet ingrijpen. Dat is zeker niet altijd onwil, maar bewijslast ligt wel bij de slachtoffers. Dan is het een kwestie van het ene woord tegen het andere. Een lastig uitgangspunt voor hulp en instanties trekken er dan liever hun handen vanaf.
Treiterbuur is heel anders dan een burenruzie
Het is overigens heel belangrijk om het verschil te bergrijpen tussen een burenruzie en een treiterbuur. Bij een burenruzie gaat het vaak om onbenullige misverstanden rond erfscheidingen, parkeerplaatsen, recht van overpad, overhangende takken en dat soort situaties. Bij normale verhoudingen is een bakkie en een goed gesprek al genoeg om dit soort zaken op te lossen, tenzij ego’s elkaar in de weg gaan zitten.
Bij een treiterbuur hebben we het over een heel andere situatie. Daar liggen bovenvermelde onbenulligheden niet aan ten grondslag, maar is het vaak het karakter dat een negatieve rol speelt. Niet zelden gaat het om een buur die een enorme behoefte heeft de hele buurt onder zijn of haar controle en zeggenschap te hebben en narcistische trekjes heeft. Ze doen zich vaak voor als zeer betrokken bij en als verdediger van ‘hun buurt’. Op het moment dat door bepaalde buren niet in meegegaan wordt, zijn de rapen meestal gaar.
Manipulatie is de troef van de treiteraar
‘Nee’ is een antwoord dat de treiterbuur niet kan accepteren. Het is verlies van zijn of haar controle en aantasting van diens veronderstelde macht. Toch blijkt uit veel gevallen van pest- en treitergedrag door buren, dat dit geniepig en soms tergend langzaam zich tegen buren kan keren die zich niet willen laten leiden door zo’n ‘buurtgenoot’.
Hierbij weet de treiteraar vrijwel altijd manipulatie als sterkste wapen in te zetten. Vaak door overige buurtgenoten aan zijn of haar kant krijgen door venijnige leugens over, of uitgelokte reacties van de slachtoffers. En dan met een ‘zie je wel’-reactie bevestiging overige buren aan hun kant proberen te krijgen. Dan heeft de treiterbuur een klein legertje van trouwe ‘medestrijders’ opgebouwd die zich regelmatig laten manipuleren om het leven van anderen zuur te maken.
Mag het een onsje meer zijn?
De weg naar wanhoop voor de slachtoffers is begonnen. Enkel als zij zich alsnog schikken naar de wil van de treiterbuur en publiekelijk in de buurt hun spijt betuigen van ‘hun onverstandig handelen’, kunnen zij soms erger voorkomen. Maar helaas is dat meestal te laat en wordt vrijwel geen middel geschuwd om het treiteren tot het uiterste door te zetten.
Denk bijvoorbeeld aan andere auto’s voor de deur parkeren, ‘s nacht continue storende geluiden (laten) maken waardoor goed slapen een probleem wordt menig slachtoffer. Het mensen onthouden van een gezonde nachtrust door hen steeds in hun slaap te storen, zorgt niet alleen geestelijk voor problemen, maar veroorzaakt op den duur ook gevaarlijke fysieke klachten door stress en slaaptekort.
Voor de treiterbuur zal het nooit genoeg zijn, want die doet er nog graag een schepje bovenop. Deze veroorzaakt dan ook nooit een beetje ellende, maar juist een (wan)hoop.
Klagen tegen narcist is als roeien zonder riemen
Natuurlijk zijn er bewoners die over het minste of geringste al gaan klagen bij hun verhuurder, bij de politie, of gemeente. Dat maakt het soms lastig om de klagers met echte problemen de juiste aandacht te geven. Toch mogen we van genoemde instanties en organisaties zoals buurtbemiddeling wel enig onderscheidend vermogen verwachten.
Een klager van pest- en treitergedrag heeft vaak de pech dat hij of zij in categorie ‘burenruzie’ wordt geplaatst en ‘ga eerst eens met elkaar praten’ regelmatig als eerste advies krijgt. Maar met een narcistische treiterbuur valt geen gesprek te voeren, omdat deze nooit open zal staan om ‘er samen uit te komen’. Het moet bij een narcist nu eenmaal op zijn of haar manier gaan en anders niet.
Vooral niet te vaak van je laten horen
Het treiteren door de treiterbuur zal dus doorgaan en de klager zal weer gaan klagen. Hierbij neigen instanties eerst aan het doorschuifspel te beginnen. Van verhuurder, naar buurtbemiddeling, naar gemeente, naar wijkagent. Een echte interventie gebeurt zelden, maar hooguit een kop koffie. Hier zal de narcist zijn manipulatieve vaardigheden weer inzetten om de klachten om te draaien.
Nu de klager niet geholpen is en terug blijft komen, wordt de klager – het slachtoffer van het treitergedrag dus – door instanties gezien als het probleem. ‘Alweer die mevrouw, meneer, of familie!’. Hoe vaker het slachtoffer instanties aanspreekt, hoe sneller deze lijken te willen afhaken. Uiteindelijk worden slachtoffers soms ‘verhuist’ of zelfs uit hun huis gezet. En de treiterbuur? Die leefde nog lang en gelukkig.
Hoe dan wel?
Dat is natuurlijk de terechte vraag als je kritiek hebt op ‘het systeem’. En dat ‘systeem’ zit zelf ook vaak vast in een cirkel van onmacht, gevoed door overregulering en kromme wetgeving. Maar dat betekent natuurlijk niet dat er geen begin gemaakt kan worden aan een oplossing. Zo blijken meerdere slachtoffers behoefte te hebben aan een centraal punt waar ze met hun klachten over treitergedrag zich niet alleen gehoord voelen, maar ook bij kunnen dragen in het verkrijgen van duidelijkheid en inzicht in de problematiek en gevolgen van treitergedrag.
Landelijk meldpunt
Eén van die slachtoffers is al jaren bezig een landelijk meldpunt voor treiteraanpak gerealiseerd te krijgen. Dat idee verdiend navolging en zou, eventueel opgezet door de Rijksoverheid, een laagdrempelige toegang moeten bieden aan bedoelde slachtoffers, voor een luisterend oor, gedegen advies, of sturing naar een oplossing. Dit zou dan in samenspraak moeten gebeuren met instanties als woningbouwcorporaties, gemeenten, buurtbemiddelaars en coaches, (wijk)agenten en andere betrokken hulpverleningsinstanties.
Het landelijk meldpunt zal niet zelf individuele zaken op kunnen lossen, maar wel luisteren, informeren, registreren en deelnemende partijen activeren. Want door inzicht komt er ook uitzicht voor de vele mensen wiens woongenot nu ernstig verstoord is. Door registratie komt er een duidelijker beeld van het soort klachten en klagers, oorzaken van treitergedrag, probleemgebieden of wijken en treiteraars en hun gedragsprofielen.
Iedereen verdient tenslotte een fijne en veilige plek om te wonen!
Dit is mijn verhaal ten voeten uit. Alleen met dat verschil dat volk naast me ook nog eens criminele, drugsdealende, hoererende en frauderende lui zijn. Ze hebben de hele straat al 8 jaar in de tang door een angstcultuur (messen, wapens, doodsbedreigingen) te zaaien, dus niemand durft te melden. Er is een inval geweest, politie en sociale recherche, maar alles gaat gewoon door als vanouds. Nu zitten ze in Marokko, hoe dan?