De treiterende buurtgenoot: de onzichtbare strijd en de gevolgen

Mensen die te maken hebben met een treiterende buurtgenoot hebben het vaak zwaar en vinden maar zelden erkenning voor de problemen die zij ondervinden, zo blijkt uit meerdere gesprekken die ik voerde met slachtoffers van dit maatschappelijke probleem. Waar een burenruzie vaak een tweezijdig conflict is, gaat het hier om een eenzijdige machtsstrijd die diepe sporen nalaat. Het slachtoffer bevindt zich in een onzichtbare strijd die niet alleen tegen de dader, maar ook tegen onbegrip van de buitenwereld wordt gevoerd door deze treiterende buurtgenoot.

Wonen in je eigen huis zou een fundament van rust en veiligheid moeten zijn. Maar voor een groeiende groep mensen is dit dus een illusie, constant verstoord door het treiterende gedrag van een vaak narcistische buurtgenoot.

De psychologische en fysieke tol

De constante blootstelling aan intimidatie, manipulatie en psychologische terreur is verwoestend voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid die een treiterende buurtgenoot kan veroorzaken. Het gedrag van zo’n buurtgenoot leidt tot een chronische staat van stress, waardoor het lichaam continu in een verhoogde staat van alertheid verkeert (hypervigilantie). Dit uit zich in psychische klachten zoals:

• Angst en stress: Het gevoel van onveiligheid is alomtegenwoordig, zelfs thuis, door de treiterende buurtgenoot.
• Slaapproblemen: De constante alertheid en piekeren verstoren de nachtrust, wat leidt tot uitputting en concentratieproblemen overdag, veroorzaakt door zo’n treiterende buurtgenoot.
• Depressie: De aanhoudende machteloosheid, het gebrek aan erkenning en het isolement kunnen leiden tot zware depressieve episodes, veroorzaakt door een treiterende buurtgenoot.
• Isolatie: Slachtoffers durven geen bezoek meer te ontvangen en trekken zich terug uit hun sociale leven, uit angst voor nieuwe incidenten met een treiterende buurtgenoot.

Fysieke gevolgen zijn net zo ernstig. De chronische stress kan leiden tot hoofdpijn, nek- en schouderklachten en maag-darmklachten. Op de lange termijn kunnen de gevolgen nog ernstiger zijn, zoals een verzwakt immuunsysteem, waardoor men vatbaarder wordt voor ziektes door de constante stress van de treiterende buurtgenoot.

De onzichtbare strijd met instanties

Een van de meest ontluisterende aspecten van deze strijd met een treiterende buurtgenoot is de interactie met instanties zoals woningcorporaties, gemeentes en de politie. Slachtoffers, in hun wanhoop, melden de incidenten keer op keer. Echter, in plaats van de erkenning te vinden die ze zo hard nodig hebben, stuiten ze vaak op onbegrip. Instanties zijn geneigd het probleem te bagatelliseren als een ‘burenruzie’, een tweezijdig conflict dat beide partijen moeten oplossen. Ze lijken de eenzijdige, narcistische dynamiek van de treiterende buurtgenoot niet te herkennen.

Dit heeft een pijnlijk gevolg: de frequentie van de meldingen wordt tegen het slachtoffer gebruikt, omdat de instanties de treiterende en een bewoners manipulerende buurtgenoot niet als de enige overlastgever willen zien. De wanhopige roep om hulp van het slachtoffer van een treiterende buurtgenoot wordt geïnterpreteerd als ‘lastig gedrag’ en ‘claimen’. De omgekeerde wereld, waarin het slachtoffer de schuld krijgt van een situatie waar hij of zij aan lijdt, is een harde realiteit van confrontaties met een treiterende buurtgenoot.

Wat te doen bij een treiterende en manipulerende buurtgenoot?

Hulp vinden en grenzen stellen

Hoewel de weg zwaar is, zijn er stappen die je kunt zetten om de situatie met een treiterende buurtgenoot aan te pakken en je eigen welzijn te beschermen.

1. Documentatie is je beste wapen

Begin met het nauwkeurig bijhouden van een logboek van alle incidenten van de treiterende buurtgenoot. Noteer de datum, tijd, een gedetailleerde beschrijving van het incident, wie erbij was en de gevolgen. Maak foto’s of video’s als het veilig kan. Bewaar alle correspondentie. Dit bewijs is essentieel en onweerlegbaar.

2. Contact opnemen met instanties

Ga met je bewijs naar de juiste instanties om de treiterende buurtgenoot aan te pakken. Wees voorbereid op weerstand, maar blijf volhouden.

• Woningcorporatie: Zij hebben een zorgplicht en kunnen de treiterende buurtgenoot waarschuwen, bemiddeling aanbieden en in extreme gevallen zelfs het huurcontract opzeggen.
  • Contactgegevens: Zoek de contactinformatie op de website van je eigen woningcorporatie.
    
• Politie: Bij strafbare feiten van een treiterende buurtgenoot kun je aangifte doen. Overhandig je logboek en bewijs aan de wijkagent.
  • Algemeen nummer politie: 0900 – 8844 (met vermelding dossieropbouw)
  • Bij spoed of gevaar: 112
    
• Gemeente: De gemeente heeft een verantwoordelijkheid om de openbare orde en veiligheid te handhaven tegen een treiterende buurtgenoot.
  • Contactgegevens: Zoek de contactinformatie op de website van je eigen gemeente.
    
• Buurtbemiddeling: Hoewel minder effectief in deze specifieke gevallen, kan het een nuttige eerste stap zijn om te laten zien dat je bereid bent tot een oplossing te komen, zelfs met een treiterende buurtgenoot.
  • Contactgegevens: Vaak te vinden via de website van de gemeente.

3. Juridische ondersteuning

• Juridisch Loket: Voor gratis juridisch advies over je rechten en plichten. Ze kunnen je helpen met brieven en de weg naar een advocaat.
  • Telefoonnummer: 0800 – 8020 (gratis)
  • Website: juridischloket.nl

Bewijs Verzamelen: Do’s en Don’ts

Het verzamelen van bewijs is cruciaal voor een sterke zaak tegen de treiterende buurtgenoot. Hieronder vind je een aantal tips over wat je wel en juist niet moet doen.

Do’s: Wat je moet doen

• Houd een gedetailleerd logboek bij: Noteer elk incident zo snel mogelijk na de gebeurtenis. Beschrijf de datum, tijd, locatie, de precieze gebeurtenis en de aanwezige getuigen van de treiterende buurtgenoot. Schrijf op hoe je je voelde.
• Maak foto’s en video’s: Als de situatie dit toelaat, maak dan visueel bewijs van de overlast, bijvoorbeeld vernielingen of opgestapeld afval. Let op: Dit mag alleen op openbaar terrein, zoals de openbare weg en op je eigen terrein.
• Verzamel schriftelijk bewijs: Bewaar alle e-mails, brieven, Whatsapp-berichten of andere vormen van schriftelijke communicatie van de treiterende buurtgenoot.
• Zoek getuigen: Praat met buren of omwonenden die de incidenten hebben waargenomen en vraag hen of ze bereid zijn hun verhaal te bevestigen, indien nodig.
• Neem juridisch advies in: Ga zo snel mogelijk naar het Juridisch Loket of een advocaat. Zij kunnen je helpen om de verzamelde bewijsstukken juridisch op waarde te schatten.

Don’ts: Wat je absoluut moet vermijden

• Ga de confrontatie niet aan: Voorkom fysieke of verbale confrontaties met de treiterende buurtgenoot. Dit kan de situatie verergeren en kan tegen je gebruikt worden als bewijs van een “burenruzie”.
• Neem het recht niet in eigen handen: Ga niet over tot wraakacties, zoals het vernielen van eigendommen of het uitschelden van de treiterende buurtgenoot. Dit kan strafbaar zijn en je positie in een eventuele juridische procedure ondermijnen.
• Verberg je gevoelens niet: Het is belangrijk om je verhaal te delen met vertrouwde vrienden, familieleden of professionals zoals een psycholoog.
• Verzamel geen bewijs op een illegale manier: Denk hierbij aan het heimelijk afluisteren van gesprekken in de woning van de dader. Dit kan leiden tot juridische problemen voor jou.

Leven met een treiterende buurtgenoot is een zware beproeving. Het is een strijd die je niet zelf hebt gekozen, en je bent niet schuldig aan de problemen die ontstaan. Het is van essentieel belang om je te realiseren dat je het recht hebt op een veilige leefomgeving en dat er instanties zijn die je kunnen helpen. Blijf bewijs verzamelen en zoek de juiste steun.

Pleiten voor landelijk meldpunt Treiteraanpak en ‘Treiteraanpak BOA’

Meerdere mensen die Regio Online sprak voor dit artikel, verwezen naar een initiatief voor de aanpak van treiterende buurtgenoten. Ervaringsdeskundige en initiator van Treiteraanpak.nl, John de Groot uit de gemeente Hoeksche Waard, pleit namelijk al jaren voor de oprichting van een landelijk meldpunt Slachtofferhulp Treiteraanpak en lanceerde ook het idee van de ‘Treiteraanpak BOA‘.

“Natuurlijk bedoel ik hier een buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) mee die specifiek getraind is om dergelijke problemen te herkennen en te erkennen. Deze kan in een vroegtijdig stadium veel erger voorkomen, of op zijn minst slachtoffers bijstaan en signalen bij het college van B & W afgeven”, legt De Groot uit.

“Hiermee haal je de strijd en conflict veel meer weg bij de slachtoffers van het treiteren en wordt de veroorzaker, of de veroorzakers veel directer en in een eerder stadium gewezen op hun gedrag en de mogelijke gevolgen die dat voor hen persoonlijk kan krijgen.” Zie Artikel 151d van de Gemeentewet (wet aanpak woonoverlast).

Belangrijke eerste stap

Hoewel De Groot ook begrijpt dat dit niet alles ‘even oplost’, zou het een enorme, belangrijke stap kunnen zijn waarbij escalatie kan worden voorkomen, slachtoffers zich echt gehoord voelen en de juiste instanties ook daadwerkelijk iets (kunnen) doen.