Dordrecht – De gemeente Dordrecht heeft nog onvoldoende zicht en greep op de doeltreffendheid en doelmatigheid van de externe inhuur van personeel. In de afgelopen tien jaar is er op dat vlak weinig verbeterd. Aan de vooravond van een reorganisatie van het ambtelijk apparaat is dat een zorgelijke constatering. Dat concludeert de rekenkamercommissie in haar rapport ‘Opgavengestuurd ingehuurd’. Het onderzoek is aangeboden aan de gemeenteraad.
Rekenkamercommissie
De commissie heeft de inhuurpraktijk van de gemeente Dordrecht in de periode 2013-2016 onderzocht. In de afgelopen jaren heeft de gemeente Dordrecht steeds meer extern ingehuurd (van 7,6 miljoen euro in 2013 naar 12,3 miljoen in 2016). Als percentage op de totale personeelskosten is dat een stijging van 17% naar 20%. Het verschil tussen gebudgetteerde inhuur en gerealiseerde inhuur is de afgelopen jaren ook steeds groter geworden (tot 7,2 miljoen in 2016).
Keuze bij afdelingsmanagers
De praktijk leert dat afdelingsmanagers in grote mate van vrijheid kunnen beslissen over de omvang en aard van de externe inhuur. Vanuit integraal management mogen zij zelf bepalen hoe het afdelingsbudget wordt ingezet. Dat kan door het werven van vast personeel, maar ook door het inhuren van externe krachten. Degenen die beslissingsbevoegd zijn om externen in te huren, besluiten daartoe binnen de logica van hun eigen afdeling. Dat blijkt ertoe te leiden dat er organisatiebreed een andere omvang en een andere verdeling van soorten inhuur is dan de individuele ‘inhuurders’ zeggen te verwachten. Leidinggevenden kunnen hun eigen inhuurproces transparant vinden, maar op organisatieniveau is het dat niet.
Intern voor extern
Voor het werven van nieuw personeel geldt dat eerst binnen de eigen afdeling wordt gezocht. Daarna in de rest van de gemeentelijke organisatie. Levert dat geen geschikte kandidaat, gaat de vacature naar de regio en pas daarna extern. Het budgettaire kader van externe inhuur wordt daarmee in eerste instantie bepaald door het beschikbaar gestelde afdelingsbudget. Er wordt op organisatieniveau geen systematische kosten-baten afweging gemaakt.
Nieuwe manier van werken
Het college van Dordrecht wil met de ambtelijke organisatie een beweging maken naar opgavengestuurd werken. De realisatie van maatschappelijke opgaven staat hierbij centraal. De gemeente heeft echter geen beeld van wat de gevolgen van deze manier van werken zouden kunnen of moeten zijn voor het zittend personeel en voor de inhuur van externen. Het college wijst in zijn reactie op het rapport erop dat flexibiliteit en wendbaarheid van groot belang zijn voor de lerende organisatie waarop het college inzet.
Aanbevelingen
De rekeningkamercommissie beveelt het college van burgemeester en wethouders aan om te zorgen voor een actueel, betrouwbaar en volledig totaaloverzicht van de inhuur van externen. Daarnaast beveelt de commissie aan om een beleidskader te ontwikkelen waarin staat beschreven in welke situaties wel en in welke situaties niet extern kan worden ingehuurd.
Bewonerspanel
In 2016 heeft de rekenkamercommissie het bewonerspanel Dordrecht gevraagd welke onderwerpen in haar werkprogramma moest worden opgenomen. ‘Externe inhuur’ kwam als het meest gewenste onderzoeksonderwerp naar voren.
