Cuijk – Tijdens een virtueel werkbezoek op maandag 22 november sprak staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport met bestuurders en professionals over STORM, het in Oost-Brabant ontwikkelde programma voor depressiepreventie bij jongeren, dat is opgenomen in de Landelijke Agenda Suïcidepreventie 2021-2025. Tijdens het werkbezoek aan gastgemeente Cuijk toonde hij zich geïnteresseerd in de aanpak: “Ik wil graag horen wat er nodig is voor een succesvolle uitrol in andere regio’s.”
Werkbezoek aan STORM
Het programma STORM (Strong Teens and Resilient Minds) is een wetenschappelijk onderbouwde, preventieve aanpak om een depressie of suïcide bij jongeren vóór te zijn. Blokhuis maakte nader kennis met STORM in gesprekken met bestuurders en professionals uit zorg en onderwijs. “Ik denk dat het heel goed is dat STORM nu landelijke aandacht krijgt”, vond de Osse wethouder Kees van Geffen. “Door corona worstelen veel meer jongeren met eenzaamheid en twijfels over de toekomst. STORM kan hen weer perspectief bieden.”
Screening en directe hulp
Blokhuis werd tijdens het werkbezoek geïnformeerd over de screening, die het startpunt van elk STORM-programma vormt: alle leerlingen vullen in het 2e en 4e leerjaar een vragenlijst van de GGD in. “Als daaruit blijkt dat een jongere suïcidaal is, gaan we binnen 48 uur in gesprek”, vertelde jeugdverpleegkundige Marie-Louse Lamers van GGD Hart voor Brabant. “Ik vind het bijzonder hoe open jongeren zijn als je gerichte vragen stelt, zelfs over een doodswens. Praten lucht vaak al enorm op.”
Gatekeeperstraining
Om onderwijsprofessionals te helpen bij het signaleren en bespreekbaar maken van depressiviteit en suïcidale gedachten, worden op alle STROM-scholen gatekeeperstrainingen gegeven. Orthopedagoog en trainer Larie Lieftink van het Maasland College in Oss vertelde Blokhuis over haar ervaringen tijdens het werkbezoek: “Veel docenten zijn bang dat ze leerlingen op ideeën brengen, als ze vragen naar suïcidaliteit. Maar dat is niet zo. Wij leren ze hoe ze de wanhoop bespreekbaar kunnen maken, welke risico- en beschermende factoren er zijn en wat de routes zijn voor hulp.”
Op Volle Kracht
Blokhuis kreeg tijdens het werkbezoek ook informatie over de vaardigheidstraining Op Volle Kracht, waaraan kwetsbare leerlingen op school kunnen deelnemen. “We leren hen wat de relatie is tussen gebeurtenissen, gedachten en gevoelens, en hoe ze dit proces kunnen beïnvloeden. We zien leerlingen hierin enorme stappen maken”, vertelde schoolpsycholoog Dennis Driessen van het Merletcollege. Een leerlinge die 3 jaar geleden deelnam aan Op Volle Kracht, past geleerde vaardigheden nog steeds toe: “Dan denk ik: wat is het beste, het slechtste en het meest waarschijnlijke dat er zal gebeuren? Daarna ben ik niet meer zo bang voor een rampzalige afloop.”
Het geheim van het succes
Blokhuis vroeg de deelnemers wat er in hun ogen nodig is voor een succesvolle uitrol van STORM. Commitment aan het model als geheel vindt Daan Creemers (directeur Kind & Jeugd van GGZ Oost-Brabant) de belangrijkste voorwaarde. “Het effect van STORM is wetenschappelijk onderbouwd, je kunt er niet zomaar wat elementen uitpikken. Ik zou binnen de Landelijke Agenda graag een blauwdruk willen neerleggen, die regio’s volledig moeten overnemen om in aanmerking te komen voor landelijke ondersteuning.”
Wethouder Joost Hendriks van de gemeente Cuijk adviseert zijn collega’s in den lande om daarnaast stevig te investeren in de verbinding met zorg en onderwijs: “Er is meer nodig dan een goed inhoudelijk programma om dit van de grond te krijgen.” Programmaleider Sanne Rasing van GGZ Oost-Brabant erkent dat: “Dat gemeentes ons het vertrouwen en de financiële ruimte gaven om te onderzoeken wat het beste werkte, kwam de kwaliteit van het programma ten goede.”
Open je ogen
Bestuursvoorzitter Fred Pijls van GGZ Oost-Brabant greep het moment van het werkbezoek aan om bij Blokhuis te pleiten voor structurele extra middelen: “Als we binnen STORM een suïcidale jongere opsporen, is het vreselijk als je die vervolgens op een wachtlijst moet zetten.” Schooldirecteur Veronique Hermans van het Merletcollege weet wat daar de gevolgen van kunnen zijn: “Een leerling van onze school is uit het leven gestapt, dat hoop ik nooit meer mee te maken. Dankzij STORM zie ik ook wat het doet met kinderen als ze zich gezien voelen en goede hulp krijgen. Ik gun alle kinderen in Nederland dit programma.”
