Eindhoven – Voor het woningbouwproject in de omgeving van de Celsiusstraat zijn twee nieuwe straatnamen nodig. De straten krijgen de namen van Nederlandse vrouwelijke wetenschappers: Lili Bleekerstraat en Tettje Jollesstraat. Deze namen sluiten aan bij de andere straatnamen van natuurkundigen in deze buurt.
Straatnamen vrouwelijke natuurkundigen
In de omgeving van de Celsiusstraat zijn in het verleden (1924) alleen namen van mannelijke natuurkundigen gebruikt als straatnamen. De nieuwbouw in dit gebied biedt een prachtige kans om in Eindhoven, in navolging van de Marie Curielaan (1987), bewust ook een aantal vrouwelijke natuurkundigen te vernoemen die hun sporen in de wetenschap hebben verdiend. Dat past bij de inclusieve stad Eindhoven.
Lili Bleeker
Lili Bleeker (Middelburg, 17 januari 1897 – Zeist, 8 november 1985) was een Nederlands natuurkundige. Ze richtte eind jaren 20 het Physisch Adviesbureau op. Dat gaf voorlichting aan wetenschappelijke laboratoria en industrieën over het ontwerp en de bouw van instrumenten. Tevens richtte zij in 1939 samen met haar levenspartner Gerard Willemse de Nederlandsche Optiek- en Instrumentenfabriek Dr. C.E. Bleeker (NEDOPTIFA) op. Deze fabriek legde zich toe op de productie van optische instrumenten en wetenschappelijke apparaten als galvanometers voor laboratoria.
NEDOPTIFA
NEDOPTIFA verkreeg niet alleen in Nederland bekendheid, maar ook internationaal. Dit kwam door de hoge kwaliteit van haar instrumenten. De fabriek had een grote en solide kwaliteitsreputatie. Het was het eerste bedrijf ter wereld dat complete fasecontrastmicroscopen produceerde.
Tettje Joles
Tettje Jolles (Assen, 9 mei 1881 – Amsterdam, 14 april 1972) was een Nederlands natuurkundige. In 1893 werd ze de eerste vrouwelijke leerling die werd toegelaten tot het gymnasium in Assen. In 1903 besloot ze verder te studeren aan de Universiteit van Leiden, maar voltooide haar doctoraalexamen niet. In 1908 trad ze in het huwelijk met Jacob Clay. Vanaf dat moment wijdde ze zich aan de opvoeding van hun drie kinderen.
Kosmische straling
In 1920 vergezelde Clay-Jolles en haar kinderen haar man naar Bandoeng in Nederlands-Indië, waar hij werd benoemd tot professor natuurkunde aan de nieuwe Technische Hoogeschool te Bandoeng. Daar werkte ze als assistent van haar man in het natuurkundelaboratorium en voerden ze metingen uit naar de intensiteit van atmosferische straling. Dit werk leidde tot belangrijke inzichten in het begrijpen van de aard van kosmische straling. Een andere gebied van hun onderzoek betrof straling in het ultraviolete zonnespectrum, en dan met name dat de intensiteit ervan varieert naar gelang de breedtegraad.
