Wat kun je doen als je wel mooie plannen hebt, maar niet het geld, de grond of de gebouwen om dat mogelijk te maken? Dan moet je met elkaar om tafel, is de boodschap van ‘Kun je wisselen?’, een film die werd gemaakt met leerlingen van het Ostrea Lyceum in Goes. Komende woensdag gaat de film in première op Film by the Sea.
Grond en ruimte nodig
Allemaal hebben ze inmiddels hun diploma, de leerlingen die in de film acteren. Toch wonen de meesten van hen nog thuis: als starter een plekje vinden is haast niet te doen. ‘We zitten in een ruimte-crisis’, zegt Kees-Jan Mulder, oud-leerling van het Ostrea en regisseur van de film. ‘We willen een heleboel: huizen, zonnepanelen, graan en koeien. En we willen droge voeten houden, goede dijken – maar voor al die dingen heb je grond nodig, of in ieder geval: ruimte. We hebben maar één Zeeland. Wat is er écht nodig? Valt er wat te combineren – en hoe ziet dat er dan uit? Wie moeten er dan met elkaar gaan praten?’
Doel provincie Zeeland en podiumklas Ostrea
Met de korte film kwam een doel van de Provincie Zeeland en een doel van de podiumklas van het Ostrea Lyceum bij elkaar: de podiumklas moest afstuderen maar mocht door corona niet optreden voor publiek, en de provincie wilde een gesprek op gang brengen over eigendom.
Zonder samenwerking krijg je niets voor elkaar
Mulder: ‘Bijna elke ambitie en opgave van de overheid – of het nou een fietspad of een voetbalveld is of duurzaamheid – vraagt om samenwerking tussen mensen die iets kunnen, iets willen, en mensen die iets hebben. Zo kwamen we op het idee om een film te maken over een school, die een nieuwe eigenaar krijgt ‘die er voorlopig even niks mee wil doen’. Door je te laten voelen waar het mis kan gaan en welke gevolgen dat heeft, ga je met elkaar praten over hoe het wél zou kunnen.’
Ingehaald door realiteit
De film werd een paar keer ingehaald door de realiteit. ‘In het script, dat we drie jaar geleden al ontwikkelden, dachten we dat het leuk zou zijn als de wc’s door de nieuwe eigenaar afgesloten zouden worden. Toen we een jaar later op locatiebezoek gingen, midden in coronatijd, waren de wc’s op school écht met linten afgezet, met bordjes erbij.
Door andere ogen bekeken door actualiteit
En nu de film af is bekijk ik hem door de boerenprotesten weer met nieuwe ogen: ambities realiseren, doelstellingen halen kan diep ingrijpen als daarvoor grond nodig is van mensen die daar al generaties op wonen en werken – gesprek hierover is nu nodiger dan ooit. Elkaars pijn voelen is het minste wat we kunnen doen.’
Ook hier was Corona even spelbreker
Na alle moeite die het draaien had gekost – de school maakte van de gymzalen een teststraat, elke dag werd de hele klas extern getest – was het even zuur toen de oorspronkelijke ontmoetingsbijeenkomst met boeren, grondeigenaren, burgemeesters en wethouders door corona niet doorging. Maar nu is de film dus alsnog op het witte doek te zien: Film by the Sea selecteerde de film voor het Zeeuws Licht-programma.
Ook bekende acteurs en cabaretière doen mee
Owen Kaat, de Goese acteur die bekend werd van de Kameleon en met de serie ‘Zeven kleine criminelen’ een Gouden Kalf won, speelt in ‘Kun je wisselen?’ de leerling die ontdekt dat zijn school zonder overleg verkocht is. Ook de Zeeuwse cabaretière Katinka Polderman en acteur Bert Hana doen mee in de film.
Première moet een feestje worden woensdag
Mulder: ‘De première woensdagavond wordt een feestje, en terecht – de leerlingen van de podiumklas hebben het fantastisch gedaan. En het is toch een mooi verhaal: een korte film maken op je eigen oude middelbare school, ondertussen een podiumklas meenemen in alle facetten van het filmmaken, voor en achter de schermen – en dan geselecteerd worden voor Film by the Sea – dat is wel een feestje waard!
